OBOWIĄZKI INFORMACYJNE SPÓŁEK PUBLICZNYCH
Sporządzanie dokumentu informacyjnego:
Prospekt emisyjny jest dokumentem, który musi być emitowany w ofercie publicznej skierowanej minimalnie do 100 osób. Jest to sposób pozyskania przez inwestorów kapitału na rozwój czy też przejęcie. Konieczność sporządzenia prospektu emisyjnego występuje w przypadku oferty powyżej 2,5 mln euro, który musi zostać zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego. W przypadku oferty nie większej niż 2,5 mln euro rolę dokumentu dopuszczalnego pełni memorandum informacyjne. Prospekt emisyjny nie musi być również emitowany w przypadku:
kierowania oferty do inwestorów kwalifikowanych;
gdy oferta jest kierowana do inwestorów, z których każdy nabywa papiery wartościowe o wartości, co najmniej 50 tys. EURO;
gdy inwestor nabywa papiery wartościowe, których jednostkowa wartość nominalna wynosi nie mniej niż 50 tys. EURO;
papiery wartościowe, których wartość, stanowi mniej niż 100 tys. EURO w dniu ustalenia tej ceny;
proponowania nabycia lub wydawania akcji akcjonariuszom spółki przejmowanej lub podmiotu łączącego się z emitentem;
proponowanie nabycia lub wydawanie akcji bezpłatnie akcjonariuszom (ze środków spółki) albo, jako wypłatę dywidendy z akcji;
wydawanie akcji akcjonariuszom w związku z wymianą akcji istniejących, papierów wartościowych, których wartość, liczona według ceny emisyjnej lub ceny sprzedaży, stanowi mniej niż 2,5 mln euro w dniu ustalenia tej ceny.
Wniosek do KNF w celu zatwierdzenia prospektu emisyjnego:
Emitent składa wniosek o zatwierdzenie prospektu emisyjnego do Komisji Nadzoru Finansowego za pośrednictwem firmy inwestycyjnej. Format tego wniosku zależy od tego w jakiej formie jest sporządzany prospekt emisyjny.
W celu uzyskania zatwierdzenia prospektu emisyjnego w formie jednolitego dokumentu i emitentem jest podmiot dla którego Polska jest krajem macierzystym - emitent lub wprowadzający składa do Komisji wniosek zawierający: firmę i siedzibę emitenta, podstawowe dane o papierach wartościowych, których dotyczy prospekt emisyjny, oznaczenie firmy inwestycyjnej oferującej papiery wartościowe objęte wnioskiem. Do tego wniosku należy dołączyć: prospekt emisyjny w języku polskim, dokumenty potwierdzające utworzenie, działalność i organizację emitenta takie jak: statut, umowę spółki, akt założycielski itp., uchwałę w sprawie emisji papierów wartościowych dotyczący tej emisji, uchwałę walnego zgromadzenia spółki w sprawie ubiegania się o dopuszczenie akcji, których dotyczy prospekt emisyjny, do obrotu na rynku regulowanym, uchwałę walnego zgromadzenia w sprawie upoważnienia do zawarcia umowy o rejestrację akcji w depozycie papierów wartościowych, wykaz informacji w odniesieniu do, których emitent lub wprowadzający wnosi o zwolnienie z obowiązku zamieszczenia w prospekcie emisyjnym wraz z uzasadnieniem takiego wniosku, wykaz informacji, których przedstawienie w prospekcie emisyjnym nie jest możliwe, ze wskazaniem specyfiki lub okoliczności, które uzasadniają pominięcie ich w treści prospektu. Jeżeli oferta publiczna lub dopuszczenie obrotu na rynku regulowanym ma mieć miejsce wyłącznie w państwie członkowskim innym niż Polska, prospekt emisyjny dołączony do wniosku może być sporządzony w języku polskim lub angielskim, wg wyboru emitenta lub wprowadzającego. Udział firmy inwestycyjnej nie jest wymagany w przypadku wniosku o zatwierdzenie prospektu emisyjnego w ofercie publicznej, o której mowa w art. 7 ust. 3 pkt 4 i pkt 5 lit. c-e.
Zatwierdzenie prospektu emisyjnego sporządzonego w formie zestawu dokumentów należy złożyć wniosek do Komisji za pośrednictwem firmy inwestycyjnej:
dokument rejestracyjny wraz z wnioskiem o jego zatwierdzenie zawierającym nazwę i siedzibę emitenta, dołączając dokumenty: statut, umowę spółki, akt założycielski lub inny przewidziany przepisami prawa dokument dotyczący utworzenia, działalności i organizacji emitenta (art. 27 ust. 1pkt 1), wykaz informacji w odniesieniu do których emitent lub wprowadzający wnosi o zwolnienie z obowiązku zamieszczania w prospekcie emisyjnym, wraz z uzasadnieniem takiego wniosku, wykaz informacji, których przedstawienie w prospekcie emisyjnym nie jest możliwe, ze wskazaniem okoliczności, które uzasadniają ich pominięcie, albo
łącznie dokument rejestracyjny, ofertowy i dokument podsumowujący, wraz z wnioskiem o zatwierdzenie prospektu emisyjnego obejmującego te dokumenty, zawierającym informacje określone w art. 27 ust. 1, zawierając dokumenty o których mowa w art. 27 ust 2.
Aneksy do umowy w celu aktualizacji informacji:
Informacje o istotnych błędach w treści prospektu emisyjnego oraz znaczących czynnikach, mogących wpłynąć na ocenę papieru wartościowego, zaistniałych po zatwierdzeniu prospektu emisyjnego lub o których emitent lub wprowadzający powziął wiadomość po jego zatwierdzeniu powinien przekazać emitent lub wprowadzający do dnia:
1. Dokonania przydziału papierów wartościowych,
2. Dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym
Aneks do prospektu emisyjnego powinien zostać przekazany Komisji niezwłocznie po ogłoszeniu wiadomości o błędach w treści prospektu, nie później niż w terminie 2 dni roboczych.
Treść aneksu podlega zatwierdzeniu przez Komisję w terminie nie dłuższym niż 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o zatwierdzenie aneksu.
Komisja może odmówić zatwierdzenia aneksu, w przypadku gdy nie odpowiada on pod względem formy lub treści wymogom określonym w przepisach prawa.
Po zatwierdzeniu aneksu emitent lub wprowadzający powinien niezwłocznie i nie później niż w terminie 24 h udostępnić aneks do publicznej wiadomości w taki sam sposób w jaki został udostępniony prospekt emisyjny.
Komisja może przekazać rozpatrzenie aneksu na podstawie porozumienia z właściwym organem nadzoru w innym państwie członkowskim, jeżeli wcześniej przekazała do zatwierdzenia prospekt emisyjny.
Gdy aneks został podany do publicznej wiadomości już po rozpoczęciu subskrypcji lub sprzedaży, osoba, która złożyła zapis na akcje przed udostępnieniem aneksu może uchylić się od skutków prawnych złożonego zapisu, przez złożenie oświadczenia na piśmie w terminie 2 dni roboczych od dnia udostępnienia aneksu. Po przydziale akcji przez emitenta nie jest możliwe uchylenie się od skutków prawnych złożonego zapisu, jeżeli emitent poinformował o zaistniałych błędach.
Ocena sytuacji gospodarczej i majątkowej przedsiębiorstwa:
Istotną część prospektu emisyjnego spółki stanowi ocena sytuacji gospodarczej i majątkowej przedsiębiorstwa oraz prognoza w zakresie perspektyw rozwoju spółki.
Ocena sytuacji majątkowo - finansowej spółki opiera się na analizie danych historycznych o charakterze finansowym, przy wykorzystaniu narzędzi analizy finansowej. Tak więc, spółka podaję w prospekcie emisyjnym kluczowe wielkości, służące do dokonania oceny jej sytuacji majątkowo- finansowej zarówno o charakterze bilansowym (stan aktywów przedsiębiorstwa, struktura finansowania, wielkość oraz struktura zobowiązań), jak i o charakterze wynikowym. Kategorię o charakterze wynikowym są niezwykle ważne dla potencjalnych inwestorów, gdyż związane są z wypracowywaniem przez spółkę zysku. Kluczowymi kategoriami wynikowymi są nie tylko zysk netto (obliczany jako różnica pomiędzy całkowitymi przychodami i kosztami), ale przede wszystkim zysk operacyjny EBIT, a więc zysk z działalności przed opodatkowaniem i spłatą kosztów finansowych, EBITDA, a więc EBIT powiększony o amortyzację oraz odpisy aktualizujące aktywa finansowe oraz EPS, czyli zysk przypadający na jedną akcję. Wspomniane wielkości, wspólnie z analizą bilansu i rachunku zysków i strat są podstawą do dokonania oceny kondycji finansowej spółki. Ponadto, istotną rolę przy analizie finansowej spółki, odgrywa rachunek przepływów pieniężnych. Płynność finansowa jest ważna dla inwestorów również z punktu uwagi wypłat potencjalnych dywidend.
Perspektywy rozwoju spółki:
Ocena sytuacji spółki jest punktem wyjścia do dokonania prognozy oraz perspektyw jej rozwoju. Oprócz danych, ujętych w sprawozdaniu finansowym, kluczowe dla określenia perspektyw rozwoju są strategia działania, charakterystyka rynku, na którym działa przedsiębiorstwo, a także zależność funkcjonowania spółki od parametrów makroekonomicznych, takich jak ja stopa inflacji, czy bezrobocia. Kolejnymi czynnikami, mogącymi mieć wpływ na spółkę w przyszłości są jej przewagi konkurencyjne (np. korzyści skali lub lepsze technologię).
Prawa i obowiązki akcjonariuszy:
Zgodnie z polskim prawem, zarząd, rada nadzorcza spółki, prokurenci oraz osoby z nimi blisko związane mają obowiązek informowania KNF oraz emitenta o transakcjach zawieranych akcjami tegoż emitenta oraz innymi jego instrumentami finansowymi, a także pochodnymi powiązanymi z instrumentami emitenta. W razie niedochowania tego obowiązku KNF może nałożyć karę pieniężną do wysokości 200 tys. zł. Natomiast w tzw. okresie zamkniętym (2 tygodnie przed publikacją raportu kwartalnego, miesiąc przed publikacją raportu półrocznego i 2 miesiące przed publikacją raportu rocznego, a także w każdym przypadku wejścia w posiadanie informacji poufnej, do czasu jej opublikowania) takie transakcje nie mogą być dokonywane.
Kolejny obowiązek dotyczy inwestorów posiadających znaczące pakiety akcji. Muszą oni poinformować KNF o osiągnięciu lub przekroczeniu progu 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 33%, 33 1/3, 50%, 75%, 90% głosów na WZA (jak również o zmniejszeniu zaangażowania do lub poniżej tego progu). Ponadto, po przekroczeniu 10% głosów na WZA inwestor musi informować o każdej zmianie zaangażowania o co najmniej 2% głosów na WZA, a po przekroczeniu 33% - o co najmniej 1%.
W celu ochrony drobnych akcjonariuszy oraz większego rozproszenia akcji spółek publicznych wprowadzono obowiązek wezwania na sprzedaż lub zamianę akcji. Ogłoszenie wezwania jest konieczne, gdy:
akcjonariusz, którego udział w kapitale spółki jest mniejszy niż 33%, pragnie nabyć akcje w liczbie powodującej zwiększenie udziału w ogólnej liczbie głosów na WZA o więcej niż 10%, w okresie krótszym niż 60 dni
akcjonariusz, będący w posiadaniu co najmniej 33% głosów, chciałby nabyć akcje uprawniające do więcej niż 5% ogólnej liczby głosów, w okresie krótszym niż 12 miesięcy
Zgodnie z art. 73 i 74 Ustawy o ofercie publicznej przekroczenie progu 33% ogólnej liczby głosów na WZA danej spółki zobowiązuje akcjonariusza do ogłoszenia wezwania na sprzedaż jej akcji, powodującej osiągnięcie 66% ogólnej liczby głosów (I etap) oraz pozostałej liczby akcji zapewniającej akcjonariuszowi 100% ogólnej liczby głosów w II etapie.
Do głównych praw akcjonariuszy można zaliczyć:
Prawo do uczestnictwa w spółce, które oznacza, że akcjonariusz nie może zostać usunięty ze spółki i pozbawiony przysługujących mu praw. Jednak w ustawie (KSH, art. 418) przewidziane są wyjątki od tej zasady, zezwalające głównym akcjonariuszom (posiadającym co najmniej 95% kapitału zakładowego) na przymusowy wykup akcji od drobnych akcjonariuszy, których udział w kapitale spółki nie przekracza 5%. Uczestnictwo w spółce oznacza również, że akcjonariusz ma prawo otrzymywania informacji dotyczących najważniejszych spraw spółki.
Prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, dzięki któremu każdy akcjonariusz ma możliwość wpływania na losy spółki. Wpływ akcjonariusza na podejmowane decyzje zależy od liczby posiadanych akcji.
Prawo do udziału w zysku spółki, czyli prawo do otrzymania dywidendy. Jej wysokość zależy od wyników finansowych spółki oraz decyzji walnego zgromadzenia, które może przeznaczyć część zysku na inwestycje w dalszą działalność spółki.
Prawo poboru, dające dotychczasowym akcjonariuszom spółki pierwszeństwo w obejmowaniu nowych akcji.
Prawo do udziału w kwocie likwidacyjnej, przysługujące akcjonariuszom dopiero po zaspokojeniu wszystkich wierzycieli spółki. Pozostały majątek dzieli się między akcjonariuszy proporcjonalnie do wartości nominalnej posiadanych przez nich akcji.
Forma sporządzania prospektu emisyjnego:
Prospekt emisyjny może być sporządzony jako dokument jednolity (jednoczęściowy) lub jako dokument składający się z trzech części - rejestracyjnej, ofertowej, podsumowującej. Wybór formy sporządzenia prospektu emisyjnego zależy tylko i wyłącznie od decyzji emitenta. Obie formy dokumentu zawierają te same treści, różniąc się jedynie sposobem ich zredagowania. Prospekt składający się z trzech części, oprócz większej liczby tomów, wprowadza pewną segregację danych dotyczących emitenta i planowanej przez niego oferty publicznej. Warunkiem koniecznym, aby dokument składający się z trzech części został uznany za ważny, jest zatwierdzenie przez Komisję Nadzoru Finansowego każdej z części prospektu, przedstawionej przez spółkę.
Prospekt trzy częściowy:
W dokumencie rejestracyjnym zamieszcza się wszystkie informacje o działalności i organizacji emitenta oraz jego grupie kapitałowej, posiadanych zasobach, licencjach, pozwoleniach, osobach zarządzających spółką, osiągniętych wynikach finansowych oraz prognozach wyników finansowych. Dokument ofertowy zawiera informacje związane z przedmiotem oferty: warunki oferty, zasady dopuszczenia papierów wartościowych do obrotu regulowanego, koszty oferty, planowany docelowy rynek regulowany oraz ewentualnie akcjonariusze, sprzedający papiery wartościowe. Dokument podsumowujący powinien zawierać streszczenie o maksymalnej objętości 2500 słów, na które składają się najważniejsze informacje przedstawione w dokumentach rejestracyjnym i ofertowym oraz opisanie ryzyka związanego z danym emitentem. W celu zapewnienia łatwego dostępu do tych informacji, podsumowanie powinno zostać napisane językiem nietechnicznym oraz wyjaśniać fachową terminologię.
Zatwierdzenie prospektu emisyjnego w formie jednolitego dokumentu:
Zgodnie z ustawą o ofercie publicznej emitent składa wniosek w formie jednolitego dokumentu w języku polskim za pośrednictwem firmy inwestycyjnej do KNF. Dokument ten powinien zawierać:
firmę (nazwę) i siedzibę emitenta:
podstawowe dane o papierach wartościowych
wyznaczenie firmy inwestycyjnej oferującej papiery wartościowe
statut, umowę spółki, akt założycielski lub inny dokument dotyczący utworzenia, działalności i organizacji emitenta;
uchwałę w sprawie odpowiednio emisji papierów wartościowych w drodze oferty publicznej lub ubiegania się o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym oraz dematerializacji papierów wartościowych, podjętą przez właściwy organ stanowiący emitenta, a w przypadku prospektu emisyjnego obejmującego akcje - uchwałę walnego zgromadzenia spółki akcyjnej w tej sprawie,
wykaz informacji, w odniesieniu do których emitent lub wprowadzający wnosi o zwolnienie z obowiązku zamieszczenia w prospekcie emisyjnym, wraz z uzasadnieniem takiego wniosku,
wykaz informacji, których przedstawienie w prospekcie emisyjnym nie jest możliwe,
Terminy dotyczące złożenia wniosku:
Prospekt emisyjny jest zatwierdzany, przez właściwy organ nadzoru państwa macierzystego emitenta, w Polsce instytucją tą jest Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). KNF jest zobowiązany do zatwierdzenia prospektu w przeciągu 10 dni od daty złożenia wniosku chyba, że papiery wartościowe nie były wcześniej przedmiotem oferty publicznej, ani nie były dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, wtedy ma to miejsce w przeciągu 20 dni roboczych. Gdy istnieje potrzeba złożenia dodatkowej dokumentacji KNF informuje o tym podmiot w przeciągu 10 dni roboczych. Wówczas bieg w.w terminów rozpoczyna się od dnia złożenia aneksów. Aneks zostaje zatwierdzony w przeciągu 7 dni.
Natomiast udostępnienie prospektu do publicznej wiadomości powinno nastąpić najpóźniej w dniu rozpoczęcia subskrypcji (czyli w pierwszym dniu przyjmowania zapisów) lub dopuszczenia do obrotu na rynku regulowanym. W przypadku pierwszej oferty publicznej akcji emitenta, którego inne akcje tego samego rodzaju nie są jeszcze dopuszczone do obrotu na rynku giełdowym, dzień udostępnienia prospektu emisyjnego nie może przypadać później niż na 6 dni roboczych przed dniem zakończenia subskrypcji.
Emisja prospektu do wiadomości publicznej:
Po zatwierdzeniu dokument ten musi zostać przekazany do publicznej wiadomości. Można to zrobić poprzez:
publikację w co najmniej jednej gazecie ogólnopolskiej
udostępnienie w formie drukowanej - w siedzibie GPW, lub w siedzibie emitenta i w siedzibie oferującego oraz Punktach Obsługi Klienta podmiotów biorących udział w subskrypcji lub sprzedaży papierów wartościowych
w formie elektronicznej - na stronie GPW lub emitenta i podmiotów biorących udział w subskrypcji lub sprzedaży papierów wartościowych
Emitent udostępniając prospekt emisyjny tylko w formie elektronicznej jest zobowiązany na żądanie wszystkich zainteresowanych osób nieodpłatnie dostarczyć prospekt w postaci drukowanej.
Informację o formie i terminie udostępnienia prospektu emisyjnego do publicznej wiadomości powinno się opublikować w ogólnopolskiej gazecie oraz poinformować KNF w terminie co najmniej 2 dni roboczych przed datą udostępnienia prospektu.
Sprawozdania finansowe:
W zależności od typu oferty publicznej obowiązkowe jest zamieszczenie w prospekcie różnego rodzaju sprawozdań finansowych. Szczegółowy ich zakres został wskazany w rozporządzeniu MF w sprawie zakresu informacji wykazywanych w sprawozdaniach finansowych i skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych wymaganych w prospekcie emisyjnym. Rozporządzenie te zawiera opis każdego ze sprawozdań( bilans, rachunek zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych, zestawienie zmian w kapitale własnym) oraz szczegółowe noty objaśniające.
W przypadku prospektu dotyczącego emisji akcji, emitent zobowiązany jest zamieścić sprawozdania za 3 ostatnie lata obrotowe, przy czym dwa ostatnie przedstawione zgodnie ze standardami rachunkowości, jakie emitent będzie stosował przy sporządzaniu następnego, podlegającego badaniu i publikacji sprawozdania finansowego. Jeżeli w celu dostosowania sprawozdania finansowego do wymogów standardów rachunkowości nastąpiło jego przekształcenie, emitent zobowiązany jest do poddania przekształconego sprawozdania przez biegłego rewidenta.
Raport przygotowali:
8