WERSJA A

ODYSEUSZ - ANTYCZNY WĘDROWIEC

Źródło A

(…) Okazuje się bowiem, że ten kraj, który obecnie nazywa się Helladą, nie od razu miał ludność osiadłą, lecz i w dawniejszych czasach odbywały się wędrówki. (…)

Dawni Hellenowie i ci spośród barbarzyńców, którzy mieszkali nad morzem i na wyspach, skoro zaczęli częściej na okrętach do siebie docierać, zajęli się korsarstwem. Wodzami tych wypraw były jednostki możne, które podejmowały je dla zysku osobistego i w celu zapewnienia biednym środków utrzymania. Napadając na miasta otwarte i założone na sposób wsi - grabili je i stąd czerpali główne środki do życia. Zajęcie to nie przynosiło im ujmy, a raczej trochę sławy (…).

Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki

1. Tukidydes używa słowa barbarzyńca w znaczeniu

1. pozbawiony kultury.

2. obcy kulturze greckiej.

3. nieokrzesany, prymitywny.

4. okrutny wobec Greków.

2. Odpowiedz jednym zdaniem: skąd dawni Hellenowie czerpali główne środki do życia?

3. Korsarstwo było zajęciem:

1. tylko przybyszów z Hellady.

2. Hellenów i barbarzyńców.

3. wszystkich mieszkańców wysp.

4. jedynie wodzów wypraw.

Źródło B

Po zburzeniu Troi nadszedł wreszcie dla greckich wojsk upragniony dzień powrotu. Ludzie, którzy dziesięć lat przeżyli poza domem, mieli aż nadto powodów do radości. Przy pakowaniu rzeczy panowało wesołe zamieszanie.

Troskliwie pakowano łupy zdobyczne, ciesząc się na myśl, jakie one uczynią wrażenie w ojczyźnie. Towarzysze broni spod różnych znaków ściskali się przy pożegnaniu, niepewni czy jeszcze się kiedyś zobaczą, skoro ich domy są tak odległe. Ten i ów spoglądał z zadumą na równinę trojańską, jakby już tęsknił za tym długim okresem życia, który tu zostawił.

Okręty gotowe do drogi kołysały się na morzu, nawoływano tych, co jeszcze byli na brzegu. Nagle, nie oglądając się na innych, oddział złożony z dwunastu okrętów rozwinął żagle. To Odyseusz, król Itaki, śpieszył do domu.

W samym początku zły los stanął mu w poprzek drogi. Zerwała się wściekła wieja i zapędziła statki ku trackim wybrzeżom. Te strony należały do szczepu Kikonów. Z morza było widać ich miasto - Ismaros. Człowiek po dziesięciu latach wojny nie od razu odwyka od myśli o napadach i grabieży. Odyseusz wysadził wojsko na ląd i znienacka wpadł do miasta. Zrabowawszy, co było pod ręką, dał rozkaz do odwrotu.

Jan Parandowski, Przygody Odyseusza.

4. Zacytuj zdanie, które mówi, kim był Odyseusz.

5. Bohaterami przedstawionego fragmentu są:

1. Trojańczycy, Odyseusz i jego towarzysze.

2. greccy wojownicy i Odyseusz.

3. król Itaki i mieszkańcy Troi.

4. Kikonowie, Trojańczycy i Odys.

6. Wymień miejsca zdarzeń w zacytowanym fragmencie.

7. Po ilu latach Grecy powracali spod Troi?

1. Dziewięciu.

2. Dziesięciu.

3. Wielu.

4. Dziewiętnastu.

8. Odyseusz powracał do domu

1. po długiej podróży morskiej.

2. po wielu latach tułaczki.

3. po złupieniu Ismaros.

4. po zburzeniu Troi.

9. Jaki był największy powód radości greckich żołnierzy?

1. Cieszyli się, że wracają do ojczyzny.

2. Cieszyli się, że znów popłyną z Odyseuszem.

3. Cieszyli się, że załadowali bogate łupy.

4. Cieszyli się, że przywiezione łupy wzbudzą podziw w ojczyźnie.

10. Żołnierze greccy żegnali się ze sobą niepewni, czy

1. okręty są gotowe.

2. jeszcze kiedyś się zobaczą.

3. zły los nie stanie w poprzek drogi.

4. załadują wszystkie zdobyczne łupy.

11. Radość powrotu Greków do domu mącił fakt

1. złego stanu okrętów Odysa.

2. rozstania z towarzyszami walki.

3. sprzeciwu bogów wobec ich podróży.

4. świadomości trudów powrotnej drogi.

12. Powracający do domów towarzysze Odysa spoglądali z zadumą na ziemię trojańską, ponieważ

1. mieli świadomość, że spędzili tam wiele lat życia.

2. pozostawili wielu przyjaciół i będą za nimi tęsknić.

3. nie udało im się zabrać wielu zagrabionych łupów.

4. wiedzieli, że nigdy tutaj nie powrócą.

13. Odyseusz wraz z załogą opuścił Troję jako

1. ostatni.

2. pierwszy.

3. dwunasty.

4. jeden z ostatnich.

14. Jaka była przyczyna napaści Odyseusza na Ismaros?

1. Mieszkańcy miasta zbuntowali się przeciw Grekom.

2. Miasto znalazło się na drodze greckich żołnierzy.

3. Marynarze Odyseusza słyszeli o bogactwie Ismaros.

4. Bogowie rozkazali Odyseuszowi ukarać mieszkańców Ismaros.

15. Bohaterowie Przygód Odyseusza przeżywają uczucia

1. smutku i wesołości.

2. zadowolenia i zadumy.

3. radości i niepewności.

4. tęsknoty i żalu.

16. W cytowanym fragmencie Odyseusz jest

1. narratorem i bohaterem.

2. autorem.

3. narratorem.

4. bohaterem.

17. Zdanie Zerwała się wściekła wieja można rozumieć jako:

1. Posejdon wpadł we wściekłość.

2. zerwała się straszliwa wichura.

3. załogę Odyseusza opanowała wściekłość.

4. Odyseusz nie mógł pohamować wściekłości.

18. Zwrot zły los stanął mu w poprzek drogi oznacza, że los

1. pomógł mu.

2. zmienił drogę.

3. oszukał go.

4. przeszkodził mu.

Źródło C

Niech cię nie niepokoją

Cierpienia twe i błędy.

Wszędy są drogi proste.

Lecz i manowce są wszędy.

O to chodzi jedynie,

By naprzód wciąż iść śmiało,

Bo zawsze się dochodzi

Gdzie indziej, niż się chciało.

Zostanie kamień z napisem:

Tu leży taki a taki.

Każdy z nas jest Odysem,

Co wraca do swej Itaki.

Leopold Staff, Odys

19. Osobą mówiącą w wierszu jest człowiek

1. doświadczony i wykształcony.

2. odważny, ale nieustępliwy.

3. niezdecydowany i tchórzliwy.

4. doświadczony, ale niewykształcony.

20. Wypisz z wiersza jedno pouczenie,

21. Wiersz Leopolda Staffa nosi tytuł „Odys”, ponieważ bohaterem lirycznym jest

1. Itaka.

2. Odyseusz.

3. każdy z nas.

4. podmiot mówiący.

22. Polski poeta wykorzystał w wierszu motyw:

1. przemijania.

2. samotności.

3. wędrówki.

4. buntu.

23. W którym szeregu znajdują się wyrazy wskazujące na adresata wypowiedzi lirycznej?

1. Tu, taki.

2. To, nas.

3. Cię, twe.

4. Co, swej.

24. Wypisz z wiersza epitet z rzeczownikiem.

25. Napisz krótki mit. Wykorzystaj motyw wędrówki. (Pamiętaj o tym, czego dowiedziałeś się o mitach).

4

---