Staw biodrowy(Art.coxae)- staw kulisty panewkowy(Art. Spheroidea cotylica)- głowa k. udowej(caput femoris)+ panewka k. biodrowej(acetabulum- facies lunata), otoczona obrąbkiem stawowym, fossa acetabuli wypełniony tk. tłuszczową; wiązadła wewn.: więz. poprzeczne panewki(lig. Transversum acetabuli), więzadło głowy k. udowej(lig. Capitis femoris), warstwa okrężna(zona orbicularis); wzmocnienia:- więzadło biodr.-udowe(lig. Iliofemorale)- od kolca biodr. przedniego dolnego do kresy międzykrętarz., hamuje ruchy nadmiernego prostowania stawu, utrzymuje staw w norm. poł. w pozycji stojącej, hamuje ruchy obrotowe uda na zewn., ogranicza przeginanie do tyłu i ruchy przywodzenia; więzadło łonowo- udowe(lig. Pubofemorale)- wzmacnia dolną i przyśrodkową śc. torebki, od gałęzi górnej k. łonowej do kresy międzykrętarz., hamuje nadmierne odwodzenie uda oraz obrót na zewn., część otacza torebkę okrężną; więzadło kulszowo-udowe(lig. Ischiofemorale)- od kości kulszowej do brzegu przedniego krętarzu większego, hamuje nadmierne prostowanie uda, obrót do wewn. i przywodzenie uda; część wzmacnia zewn. warst. okrężną torebki stawowej; - warstwa okrężna(zona orbicularis)- na pow. wewn. torebki, dookoła najwęższego miejsca szyjki, wiąże 3 wiązadła, przyczynia się do utrzymywania głowy k. Udowej w panewce; ruchy: odwodzenie(adductio), przywodzenia(abductio), obrót do wewnątrz(rotatio interna)-nawracanie(pronatio), obrót na zewnątrz(rotatio externa)- odwracanie(supinatio), zgięcie(flexio), prostowanie(extensio), obrotowe, obwodzenie(circumductio); Staw kolanowy- (art. genus)- staw zawiasowy(ginglymus),kłykcie kości udowej(condyli femurea- główka)+kłykcie piszczeli(condyli fibulae- panewka), połączone sa ze sobą powierzchnią rzepkową, która je wiąże ze sobą. Rzepka jest włącz. w ścięgno mięś. czworogłowego uda. Jest związana z przednią śc. torebki staw.. Z wierzch. rzepki schodzi ku dołowi ścięgno mięśnia czworogłowego zwane więzadłem rzepki(lig. Patellae), przyczepiające się na guzowatości k. piszczelowej. Łąkotki stawowe:- przyśrodkowa(meniscus medialis)- większa ma kształt szer. sierpa; - boczna(meniscus lateralis)- zaokrąglona zbliżona do podkowy; dzielą cz. obwodowe jamy staw. na dwa piętra: górne- miedzy łąkotkami a kością udową- flexio/extensio, , dolne- między łąkotkami a kością piszcz.- r. obrotowe. Jako twory elastyczne zmieniają swój kształt przy ruchach przystosow. się do pow. kości, przesuwają się wypełniając przestrzenie wolne, zrastają się ze sobą i k. piszczelową. Wzmocnienia: - więz. rzepki(lig. Patellae), z wierzch. rzepki do guzowatości k. piszczelowej, pomiędzy więzadłem a kością- kaletka maziowa podrzepkowa głęboka(bursa infrapatellaris profunda);- troczki rzepki: troczek rzepki przyśr.(retinaculum patellae mediale) i boczny(retinaculum patellae laterale)- osłabiają one siłę mięśnia czworogłowego uda; - więzadła poboczne(ligg. Collateralia): strzałkowe(fibulare) i piszczelowe(tibiae)- wzmacniają śc. boczne torebki stawowej, silnie napięte w kolanie rozprostowanym; - więzadło podkolanowe skośne(lig. Popliteum obliquum), od kłykcia bocznego k. udowej do pow. torebki staw., hamuje nadmierne prostowanie stawu i ruchu obrotowe; - więzadła podkolanowe łukowate(lig. Poplitea arcuatum), od kłykcia bocznego k. udowej do środkowej części tylnej torebki, troczek więzadła łukowatego(retinaculum ligamenti arcuatum);- więzadła krzyżowe kolana(ligg. Cruciata genus): przednie(anterius)- od pow. wewn. kłykcia bocznego k. udowej do pola międzykłykciowego przedniego k. piszczelowej i tylne(posterius)- od pow wewn kłykcia przyśrodkowego k. udowej do pola międzykłykciowego tylnego, leżą wewnątrz stawu objęte bł. włóknistą torebki; - więz. poprzeczne kolana(lig. Transversum genus), między najbardziej do przodu położ. punktami obu łąkotek- łączy je; ruchy: zginanie(flexio), prostowanie(extensio), odwracanie(supinatio) i nawracanie(pronatio) - przy lekkim zgięciu kolana; Spojenie łonowe(symphysis pubica)- facies symphysialis ossis iliaca+ facies symphysialis ossis ilii, pokryte cienką warstwą chrząstki szkilistej, między nimi krążek międzyłonowy(discus interpubicus) zbudowany z chrząstki włóknistej; wzmocnienia:- więzadło łonowe górne(lig. Pubicum superius)- rozpięte między guzkami łonowymi;- więzadło łonowe łukowate(lig. Arcuatum pubis)- wzdłuż dolnego brzegu spojenia, między gałęziami dolnymi obu kości łonowych, zrośnięte z krążkiem międzyłonowym, - kąt między gałęziami dolnymi kości łonowych to kąt podłogowy(angulus subpubicus), łuk łonowy(arcus pubis); Staw krzyżowo- biodrowy(art. sacroiliaca)- staw płaski, powierzchnia uchowata k. biodrowej(facies auricularis ossis iliaca- pokryta chrząstką włóknistą)+ pow. uchowata kości krzyżowej(facies auricularis ossis sacrum- pokryta chrząstką szklistą i włóknistą). Między chrząstkami stawowymi leży wąska szczelina stawowa, torebka składa się z cienkich włókien łączących brzegi pow. stawowych, które są miejscami nierówne i powiązane ze sobą włóknami; wzmocnienia:- więzadła krzyżowo- biodrowe(ligg. Sacroiliaca ventra), wyst. w post. licznych cienkich pasm, łączą pow. miedniczną części bocznej k. Krzyż. z brzegiem przednim pow. uchowatej k. biodrowej, łączą te kości od przodu; - więzadła krzyżowo- biodrowe grzbietowe(ligg. Sacroiliaca dorsalia), biegną z okolicy grzebienia krzyż. pośr. i bocznego skośnie ku górze do talerza k. biodrowej, tam przyczepiają się między kolcami biodrowymi tylnymi, łącza kości od tyłu; - więzadła krzyżowo- biodrowe międzykostne(ligg. Sacroiliaca interossea), wypełniają szczelinę między guzowatościami obu kości, krótkie, mocne, skrzyżowane pasma łącznotk., są całkowicie przykryte więz. krzyż.-biodr. grzbietowymi i są z nimi zrośnięte; - więzadła biodrowo- lędźwiowe(ligg. Iliolumbale), mocne, płaskie pasmo włókniste, od wyrostków żebrowych IV i V kr. lędźwiowego do: tylnej części grzebienia biodrowego; więzadło krzyżowo- guzowe(lig. Sacrotuberale), rozpoczyna się wachlarzowato i biegnie od kolca biodrowego tylnego górnego i dolnego, od brzegu bocznego kości krzyżowej, od dwóch górnych kręgów guzicznych, przyczepiają się do brzegu przyśr. guza kulszowego, wąskie pasmo biegnie wzdłuż przyśrodkowego brzegu gałęzi kości kulszowej tworząc tzw. wyrostek sierpowaty(processus falciformis); - więzadło krzyżowo-kolcowe(lig. Sacrospinale), od brzegów k. krzyż. i guzicznej do końca kulszowego, głębiej od więz. krzyżowo-guzowego. Oba więz. zamykają wcięcia kulszowe mniejsze i większe tworzą dwa otwory:- foramen ischiadicum minus et majus(otwór kluszowy mniejszy i większy) Płaszczyzny i wymiary miednicy mniejszej- 1) płaszczyzna wchodu miednicy(planum aditus) leży na poziomie górnego otworu miednicy: a)wymiar poprzeczny(diameter transversa)- 13,5 cm, odległość między dwoma punktami kresy granicznej mierzona w płaszczyźnie czołowej, b) wymiar skośny(diameter obliqua)- 12,5 cm, odległość stawu krzyżowo-biodrowego od wyniosłości biodrowo-łonowej strony przeciwległej; c) sprzężna anatomiczna(conjugata anatomica)- 11, 5 cm, odleglość wzgórka od górnego brzegu spojenia łonowego mierzona w płaszczyźnie pośrodkowej; 2. Płaszczyzna próżni miednicy(planum amplitudinis)- przechodzi przez połowę wysokości spojenia łonowego przez środek panewki stawu biodrowego i pomiędzy II a III kręgiem krzyżowym; 3) płaszczyzna cieśni miednicy(planum angustiae)- przechodzi przez najniższy punkt spojenia łonowego, przez końce kolców kulszowych i przez wierzchołek kości krzyżowej; 4) płaszczyzna wychodu miednicy-(planum exitus)- przednia i tylna biegną przez dolny brzeg spojenia łonowego przez guzy i wierzchołek k. krzyżowej. Wymiary otworu dolnego miednicy: a)wymiar prosty(diameter recta)- 9,5-12,5 cm;- odległość wierzchołka kości guzicznej od wierzchołka łuku łonowego; b) wymiar poprzeczny(diameter transversa)-11 cm, odległość między guzami kulsowymi. U mężczyzny wymiary średnio o 1-1,5 cm mniejsze; wymiary miednicy większej: a) odległość międzygrzebieniowa- szerokość miednicy-28-29 cm;,m b)odległość międzykolcowa- między kolcem biodrowym przednim górnym- 25-26 cm, c) szerokość międzykrętarzowa- między krętarzami większymi- 31-32 cm; d)sprzężna zewnętrzna- 18-21 cm, odległość wierzchołka wyrostka kolczystego V kręgu lędźwiowego od górnego brzegu spojenia łonowego; oś miednicy(axis pelvis)- linia krzywa powstała z połączeń środkowych punktów wszystkich wymiarów prostych, zwykle przebiega równolegle do krzywizny kości krzyżowej; kąt pochylenia miednicy(inchinatio pelvis)- zawarty jest między płaszczyzną wchodu a płaszczyzną poziomą , ok. 65 ; Różnice: kobieta: talerze biodrowe są bocznie bardziej rozstawione, wzgórek bardziej płaski, spojenie łonowe niskjkie, kąt podłonowy rozwarty, odległość guz…ów kulszowych większa, kość krzyżowa szersza i bardziej płaska, płaszczyzna wchodu większa o kształcie poprzecznie owalnym; mężczyźni: talerze biodrowe są wyższe, wzgórek silnie uwypuklony, spojenie łonowe wysokie, kąt podłonowy ostry, odległość guzów kulszowych mniejsza, kość krzyżowa mniejsza i bardziej wklęsła, płaszczyzna wchodu mniejsza; Staw piszczelowo-strzałkowy (Articulatio tibiofibularis); staw półścisły(Amphiarthrosis); nieznaczne przesunięcia w kierunku poprzecznym i pionowym, możliwy również nieznaczny obrót; Więzozrost piszczelowo-strzałkowy (Syndesmosis tibiofibularis) Więzozrost Staw włóknisty(Articulatio fibrosa); Zespalanie obu kostek; przy prostowaniu grzbietowym w stawie skokowym górnym rozwidlenie kostek rozchyla się nieznacznie; Staw skokowy górny(Articulatio talocruralis)- staw zawiasowy(Ginglymus); ruchy zgięcia (opuszczenie grzbietu stopy), zgięcia podeszwowe stopy; prostowania (unoszenie grzbietu stopy), zgięcia grzbietowe stopy; Staw skokowy dolny(articulatio talotarsalis): a) articulatio talocalcaneonavicularis (część przednia)b) articulatio subtalaris (część tylna); staw kombinowany stożkowo-kulisty; Unoszenie przyśrodkowego brzegu stopy (supinacja); unoszenie brzegu bocznego stopy (pronacja); Staw poprzeczny stepu (Articulatio tarsi transversa: a) articulatio talonavicularis; b) articulatio calcaneocuboidea; Stawy półścisłe(Amphiarthroses); nieznaczne ruchy ślizgowe, podeszwowo-grzbietowe oraz ruchy minimalne obrotowe. Zabezpieczenie sklepienia podłużnego stopy (staw płaskostopia); Stawy międzystępowe: a) articulatio cuneonavicularis; b) articulationes intercuneiformes; c) articulatio cuneocuboidea ; staw półścisły(Amphiarthroses); nieznaczne ruchy stopy zniekształconej przy dopasowywaniu się do podłoża, np. przy chodzeniu; Stawy stępowo-śródstopne(Articulationes tarsometatarsales)- stawy półścisłe(Amphiarthroses); Nieznaczne ruchy ślizgowe grzbietowo-podeszwowe oraz minimalne skręcenie przodostopia; Stawy międzyśródstopne(Articulationes intermetatarsales) Stawy półścisłe(Amphiarthroses); Ruchy przy skręcaniu przodostopia; Stawy śródstopno-paliczkowe(Articulationes metatarsophalangeales)- czynnościowo ograniczone stawy kuliste; Zgięcie(flexio) i prostowanie(extensio) palców stopy; Stawy międzypaliczkowe stopy(Articulationes interphalangeales pedis)- Stawy zawiasowe, ginglymi; Zgięcie(flexio) i prostowanie(extensio) palcуw stopy