PRZETWARZANIE ŻYWNOŚCI

Przecho- wywanie żywnoś- ci	90 tys. lat prehistoria XIX w. ok. 1810 1869 1877 1927	Prawdopodobnie prosta wędzarnia (Zwierzyniec k/Krakowa) Suszenie, wędzenie, solenie, peklowanie, mrożenie, kiszenie żywności Upowszechnienie kiszenia pasz i stosowania konserwantów chemicznych Konserwy mięsne w naczyniach szklanych i blaszanych (Nicholas Appert - Francja, Bryan Donkin - Anglia) Zastosowanie pasteryzacji w przemyśle (Francja) Pierwszy przewóz mięsa (z Argentyny do Europy) w statku-chłodni Rozwój metody szybkiego mrożenia owoców i warzyw
Tłuszcze roślinne	kilka tys. lat II w. p.n.e. 1856 1869	Prawdopodobne początki uprawy roślin oleistych (różne regiony świata) Prasy śrubowe do wytłaczania oliwy (rejon M. Śródziemnego) Opatentowanie ekstrakcji olejów roślinnych rozpuszczalnikami organicznymi Wytworzenie margaryny (Hippolyte Mege-Mouries, Francja)
Wytwa- rzanie cukru	przed IV w. XVII w. 1747 1802	Otrzymywanie krystalicznego cukru z trzciny (Chiny, Indie) Rozkwit plantacji trzciny cukrowej w koloniach Opis sposobu uzyskania cukru z buraków (Andreas Marggraf, Niemcy) Pierwsza cukrownia buraczana (Konary na Śląsku - Franz K. Achard)
Mle- czarstwo	neolit 1855 1877 1878	Znajomość masła, serów i napojów mlecznych (kumys, jogurt) Opatentowanie produkcji mleka w proszku (O. Grimwade, USA) Wirówki do oddzielania śmietanki Prosta dojarka mechaniczna wysysająca (Ann Baldwin, USA)
Wyroby czekola- dowe	XVI w. 1828 1876	Aztecki napój z kakao (czokolatl) popularny w Hiszpanii Czekolada twarda (C.J. van Houten, Holandia) Czekolada mleczna (Daniel Peter, Szwajcaria)
Kawa, herbata	XIV w. 1610 1724	Uprawa kawy w Jemenie („mokka”), XVI w. popularność w Turcji Pierwszy duży transport herbaty wysłany z Chin do Europy (Holendrzy) Pierwsza kawiarnia w Warszawie, w 2 pół. XVIII w. - popularność herbaty
Napoje alkoho- lowe	W tys. p.n.e. IX w. XIII w. 1474 XVI w. 1668 1861 1932	Archeologiczne dowody znajomości piwa i wina (Mezopotamia) Destylacja i zatężanie alkoholu do celów leczniczych (Arabowie) Rozpowszechnienie chmielu w produkcji piwa (Europa) Zastosowanie dolnej fermentacji piwa (Bawaria) Pojawienie się produkcji wódki (Europa) Szampan (wg tradycji P. Perignon, opactwo Hautvillers, Szampania) Naukowe objaśnienie procesów fermentacji (Louis Pasteur, Francja) Piwo w puszkach stalowych (USA; puszki aluminiowe 1958)
Napoje orzeź- wiające	1767 1781 1820 1886 1893	Odkrycie orzeźwiającego działania dwutlenku węgla (Joseph Priestley, Anglia) Pierwsza wytwórnia wody sodowej (Thomas Henry, Manchester) Pierwsze wody gazowane z sokiem i barwnikami (F.A.A. Struve, Drezno) Napój typu Cola (John S. Pemberton, Atlanta, USA) Początek produkcji napoju „Pepsi" (C. Bradham, USA)
Chleb	pocz. neolitu (1750 p.n.e.) 800 p.n.e. (100 p.n.e.) XIX w.	Niewątpliwe wytwarzanie pieczywa z ziaren zbóż (Bl. Wschód) Zawodowi piekarze (Egipt) Znajomość chleba w Europie Środk. Rozpowszechnienie chleba kwaszonego w Europie Środk. Chemiczne ulepszacze w procesie przygotowywania chleba

JĘZYK I KULTURA

---