10342 IMGi76 (2)

Obserwacja obiektywna polega na postrzeganiu i rejestrowaniu tego, co jest jej przedmiotem niezależnie od osobistych doświadczeń, czyli subiektywnego nastawienia do danego zjawiska lub oczekiwań obserwatora. Obiektywność pozwoli rozgraniczyć spostrzeżenia od interpretacji, uniknąć przedwczesnego stwierdzenia i wyciągania wniosków.

Planowość obserwacji umożliwi zebranie materiału, zgodnie z przyjętym postępowaniem. Obserwacja zatem powinna być prowadzona według ustalonego planu, który określa czas jej trwania i poszczególne etapy, sposób prowadzenia obserwacji i rodzaj zapisu, warunki i sytuacje, w jakich odbywa się obserwacja zachowań dziecka, zasady interpretacji zgromadzonego materiału obserwacyjnego¹⁰,

Selektywność obserwowanych zjawisk polega na ścisłym postrzeganiu przygotowanego uprzednio rejestru kategorii zachowań dziecka. Nauczyciel musi wiedzieć, jakie zachowania będzie obserwował i dokładnie je rejestrował, Taki rejestr ułatwia uwzględnienie istotnych cech badanego. Selektywny charakter obserwacji dotyczy również miejsca i czasu badanego zjawiska.

Dokładność, z jaka obserwator postrzega, odnotowuje i interpretuje zaobserwowane zjawiska, jest kolejnym warunkiem prawidłowo prowadzonej obserwacji. Dokładna obserwacja jest 1) wierna (gdy obserwowane zjawiska nie zostały zniekształcone), 2) wyczerpująca (umożliwia obserwacje szczegółów) i 3) tj. uwzględniająca wzajemne relacje, następstwa, zmiany obserwowanych faktów i zjawisk.

Zalety poprawnej obserwacji

Stosowanie obserwacji jako metody diagnozowania dziecka pociąga za sobą co najmniej kilka zalet, które raczej nie dotyczą innych rodzajów metod. Obserwacja umożliwia bezpośrednie poznanie zachowań dziecka w naturalnych warunkach i różnego rodzaju sytuacjach. Wskutek tego przy prawidłowym spostrzeganiu i rejestrowaniu różnych faktów,

¹¹¹ M. Łobocki, Metody.,., op. cii., s. 52-53.