Operacje gospodarcze księguje się zgodnie z zasadą podwójnego zapisu, która polega na podwójnej rejestracji operacji gospodarczej po dwóch różnych stronach korespondujących kont: Dt i Ct (reguła przeciwwagi), w równych kwotach (reguła równowagi)65.
Ze stosowania zasady podwójnego zapisu wynikają następujące równości:
• suma sald początkowych debetowych wszystkich kont jest równa sumie sald początkowych kredytowych wszystkich kont,
• suma obrotów debetowych wszystkich kont jest równa sumie obrotów kredytowych wszystkich kont,
• suma sald końcowych debetowych wszystkich kont jest równa sumie sald końcowych kredytowych wszystkich kont.
Przestrzeganie zasady podwójnego zapisu gwarantuje realizację zasady równowagi bilansowej.
Przyjmując jako kryterium klasyfikacji kont księgowych ekonomiczną treść operacji gospodarczych, wyróżnia się dwie grupy kont:
• konta bilansowe,
• konta niebiłansowe (wynikowe, korygujące, rozliczeniowe, pozabilansowe).
Konta bilansowe służą do prowadzenia ewidencji stanu i zmian składników aktywów i pasywów. W zależności od charakteru przedmiotu ewidencji wyróżnia się trzy rodzaje kont bilansowych:
• konta aktywów,
• konta pasywów,
• konta aktywów i pasywów.
Kwoty ujęte w poszczególnych grupach bilansu otwarcia ujmuje się jako salda początkowe na odpowiednich kontach bilansowych.
Konta aktywów są kontami, które służą do ewidencji stanu i zmian składników aktywów bilansu. Konta aktywów funkcjonują w następujący sposób:
• po stronie Dt księguje się stan początkowy oraz wszelkie zwiększenia,
• po stronie Ct księguje się zmniejszenia stanu aktywów.
Schemat 2.2
Funkcjonowanie konta aktywów
Dt_Symbol i nazwa konta_Ct
(Sp) stan początkowy debetowy (+) zwiększenia stanu |
zmniejszenia stanu (-) |
obroty debetowe |
obroty kredytowe saldo końcowe debetowe (Sk) |
kwota kontrolna |
kwota kontrolna |
W związku z tym, że stan początkowy jest księgowany po stronie Dt, konta aktywów mogą wykazywać wyłącznie saldo końcowe debetowe, które po zakończeniu okresu
65 Podstawy rachunkowości. Aspekty teoretyczne i praktyczne, red. B. Micherda, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, s. 148.
36