i IP_ Wrory utytknwc przemysłowe Topografie układów M3itonyc*1__________
Przykład: producent pomp. który uzyskał prawo ochronne no pewien rodzaj pompy jako jedyny u Polsce może produkować te urządzenia według wzoru. Może również zakazać innym osobom sprzedaży takich pomp czy ich imj>or-fu na terytorium kraju (o wyjątku zob. dalej)
Czas trwania prawa ochronnego jest krótszy w porównaniu do ochrony patentowej i wynosi 10 lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym. Prawo to nie może zostać przedłużone na kolejne okresy ochronne, dlatego wskazany okres dziesięcioletni to maksymalny czas trwania prawa do wzoru. Należy pamiętać, że prawo ochrotinc może ustać przed upływem okresu ochrony z przyczyn wskazanych w ustawie prawo własności przemysłowej.
Podobnie jak inne prawa własności przemysłowej prawo ochronne ma charakter terytorialny. Terytorialność oznacza, że prawo do wzoru jest skuteczne jedynie na obszarze tego państwa, które dane prawo przyznało. Prawo ochronne powstałe w następstwie decyzji Urzędu Patentowego jest skuteczne na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej i nie wywołuje podobnego skutku na obszarach innych państw. W konsekwencji do naruszenia prawa ochronnego może dojść jedynie na terytorium Polski.
Prawo ochronne na wzór użytkowy, jak również prawo do uzyskania tego prawa w przyszłości, przysługiwać może bądź jednej osobie, bądź kilku osobom łącznie. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia albo ze wspólnością prawa ochronnego, albo wspólnością prawa do uzyskania prawa ochronnego. Każdy ze wspóluprawnionych z prawa ochronnego lub prawa do uzyskania prawa ochronnego może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych, chyba że w umowie o wspólności praw'a ochronnego lub wspólności prawa do uzyskania prawa ochronnego ustalono inaczej. Współuprawniony może także, bez zgody pozostałych wspóluprawnionych, korzystać z wzoru użytkowego we własnym zakresie oraz dochodzić roszczeń z powodu naruszenia prawa ochronnego lub prawa do jego uzyskania. W razie uzyskania korzyści z wzoru użytkowego przez jednego ze wspóluprawnionych każdy z pozostałych wspóluprawnionych ma prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosownie do swego udziału w prawie ochronnym lub prawie do uzyskania tego prawa. Jeżeli w umowie o wspólności prawa ochronnego lub wspólności prawa do uzyskania prawa ochronnego nie ustalono inaczej, do rozporządzenia prawem konieczna jest zgoda wszystkich wspóluprawnionych. Każdy ze wspóluprawnionych, w braku odmiennej umowy, może domagać się zniesienia wspólności prawa.
Prawo ochronne na wzór jest zbywalne oraz dziedziczne. Osoba uprawniona może przenieść swoje prawo na rzecz innej osoby. Może to nastąpić na podstawie typowych umów. jak umowa sprzedaży, zamiany czy darowizny. Możliwe jest również wniesienie prawa ochronnego do spółki tytułem aportu. Każda umowa o przeniesienie prawa ochronnego musi być zawarta w formie pisemnej.
Niezachowanie lej formy spowoduje nieważność umowy U«i sotemniforem)
W/.nry użytkowe
Instytucja wyczerpania prowadzi nie do ograniczenie prawa wyłącznego, lecz wyznacza jego zakres.
2. ekonomicznego punktu widzenia o wicie ważniejsze są umowy, w których osoba uprawniona udziela upoważnienia do korzystania ze swojego wzoru. Upoważ menie to określa się mianem licencji. Również umowa licencyjna, aby była ważna, inusi być sporządzona w formie pisemnej. Umowa podlega, na wniosek zainteresowanego. wpisowi do rejestru wzorów użytkowych. Od licencji umownej odróżnić należy licencję przymusową, czyli taką, która powstaje wbrew woli uprawnionego. w przypadkach wskazanych w ustawie prawo własności przemysłowej.
5.1.4. Ograniczenia prawa ochronnego
Prawo ochronne na wzór użytkowy doznaje ograniczeń, których zakres oraz. treść zostały określone w ustawie prawo własności przemysłowej. Ograniczenia te podyktowane są różnymi względami i polegają generalnie na możliwości korzystania z prawa ochronnego przez osoby nieposiadające upoważnienia w sposób zarobkowy oraz zawodowy na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Przesłanki oraz tryb powstania uprawnienia do korzystania z cudzego wzoru użytkowego zostały określone w drodze odesłania do przepisów ustanawiających ograniczenia w korzystaniu z patentu. Część z przewidzianych tam ograniczeń nie znajdzie zastosowania w odniesieniu do prawa ochronnego, co związane jest z charakterem rozwiązań, jakimi są wzory użytkowe.
Ograniczenia patentu zostały określone w art. 69 ust. ł p.w .p. Przepisy te stosujemy odpowiednio do prawa ochronnego na wzór użytkowy. W związku z tym nie narusza się prawa ochronnego przez-.
- korzystanie ze wzoru użytkowego dotyczącego środków komunikacji i ich części lub urządzeń, które znajdują się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej czasowo, a także przedmiotów, które znajdują się na tym obszarze w komunikacji tranzytowej (tzw. przywilej komunikacyjny);
- korzystanie ze wzoru użytkowego dla celów państwowych w niezbędnym wymiarze, bez prawa wyłączności, jeżeli jest to konieczne do zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia ważnych interesów państwa, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego;
- stosowanie wzoru użytkowego do celów badawczych i doświadczalnych, dla dokonania jego oceny, analizy albo nauczania;
- korzystania ze wzoru użytkowego, w niezbędnym zakresie, dla wykonania czynności, jakie na podstawie przepisów prawa są wymagane dla uzyskania rejestracji bądź zezwolenia, stanowiących warunek dopuszczenia do obrotu niektórych wytworów ze względu na ich przeznaczenie.
Monopol uprawnionego doznaje również ograniczeń w związku z zasadą wyczerpania prawa z rejestracji14. Prawo ochronne nie rozciąga się na dziala-