66
mało lub wcale nie dodają, próchnicy. Gospodarze ci jednak corok większe zbierają plony, ni-żeliby mieć mogli, nawożąc rolę samym obornikiem zebranym w gospodarstwie. Ziemia ich nie stała się przez to pod żadnym względem jałowszą, a dochód powiększył się znacznie.
Ciała pi-zeobrażonc w próchnicę, lub częściowo, w nią zamienione, mogą się bardzo przyczynić do poprawy gruntów; gdyż zbite i zimne grunta czynią pulchniejszeini i cieplejszemi, chude zaś i suche spojniejszemi i wilgotniejszemi.
3) Ługoioce (alkalia) (potaż i soda). Z tych szczególnie Solc potażu wywierają na roślin' ność skuteczny i dobroczynny wpływ, a mianowicie na wzrost łodyg, badyli i źdźbła czyli słomy; przekonywa nas o tern między innemi popiół z drzewa, obfitujący w sole potażu. Pod względem chemicznym, należy potaż do ciał ługowatych i z tego względu pokrewnym jest amonjaku. Podobieństwo to pokazuje się jawnie w działaniu na rośliny, bo potaż i jego sole użyte na nawóz, zasilają podobnie jak a-monialc wzrost roślin. Z pomiędzy używanych nawozów, mocz zwierząt domowych najwięcej w potaż obfituje, większa bowiem część ługów-