10578701

XV.

ODCHODY STAŁE I MOCZ.

Są, kraje i okolice, w których ziemia wydaje bardzo urodzajne plony, chociaż człowiek nigdy jej nienawoził. Są to albo okolice, gdzie przeludnienie nie zmusza rolnika do wytężonego gospodarstwa i wyczerpania gleby; albo tuk hojnie od przyrody ubogacone, że warstwa rolna zawiera zapas żywności dla wieloletnich zbiorów. Zapas ten przecież wyczerpać się może; przykłady tego napotykamy w Ameryce, gdzie najżyzniejsze miejsca tak są wyjulowio-ne, przez blizko stu-letnią, ciągłą uprawę tytoniu, bawełny i trzciny cukrowej, że trzeba je teraz koniecznie nawozić, aby otrzymać przynajmniej średnic urodzaje. Północne ziemie Europy nie należą do tych krain błogosławionych;

(i*