Długość do około 23 cm.
Jest u nas, jak i w całej Europie, najpospoliciej występującym przedstawicielem gromady gadów. Spotykana jest w suchych lasach, patkach, ogrodach, na nasypach kolejowych, kamienistych zboczach i innych tego typu nasłonecznionych miejscach. Prowadzi dzienny tryb życia. Najbardziej aktywna jest w słoneczne dni, i podobnie jak inne gady. w okresie chłodu i deszczu przebywa w kryjówce. Żywi sie owadami i pajakami. szczególnie chętnie poluje na ..s/arańczaki" (świerszcze, koniki polne), dzięki czemu przyczynia sir* do regulacji ich liczebności. Jest bardzo ruchliwa. Samica składa 3-14 szt. jaj. w okresie od końca maja do początku lipca. do norki samodzielnie wykopanej w wilgotnej glebie, a potem zasypuje j«i ziemia. Jaja po zniesieniu chłoną wodę z otoczenia i zwiększają dwukrotnie swoja masę. Rozwój jaj. w zależności od temjjeratury. wynosi od 5 do 12 tygodni. Młode jaszczurki opuszczając osłonki jajowe maja ok. 4--6 cm, sa podobne do rodziców i od razu zupełnie samodzielnie zaczynają polować.
Jaszczurki /winki występują jeszcze dość licznie, lecz ich popular ja stopniowo się zmniejsza. Dzieje się tak na skutek zagospodarowywa-nia nieużytków oraz stosowania substancji chemicznych na polach i w lasach.
Ta mniejsza (długość ok. 17 cm) i znacznie delikatniejsza jaszczurka od zwinki zamieszkuje tereny wilgotne - bagniste laki. lasy, lodowiska it|>. Czasami wchodzi do wody i znakomicie pływa. W Polsce jest gatunkiem dość rzadko spotykanym - w górach występuje częściej, można ja S|X>tkać nawet na Rysach (249') m n.p.ni,). |est jajożywo-rodna, tzn. składa jaja. z których natychmiast wylęgają się młode długości ok. 4 cm. Dojrzałość płciowa osiagaja po trzech latach. Żywią się stawonogami, nagimi ślimakami i dżdżownicami. Ich wrogami naturalnymi sa ptaki drapieżne, żmije, a w środowisku wodnym czasem pstrągi.
53