11224 medsadowa3

częściej u kierowców i pasażerów, u przechodniów zaś przeważają obrażenia kończyn i głowy. By wają tutaj liczne wyjątki, co nieraz nie pozwala na rekonstrukcję. Ze strony organów ścigania i sądów często padają pytania: kto był kierowcą pojazdu, a kto tylko pasażerem lub pieszym.

Bardziej szczegółowa rekonstrukcja tego rodzaju zdarzeń wymaga starannej systematyzacji wyników sekcji zwłok i analizy zmian w zależności od przyjmowanego hipotetycznego udziału w ruchu drogowym. Zakres obrażeń zmienia się np. w zależności od miejsca zajmowanego w pojeździe, a u pasażerów i kierowcy często w zależności od dodatkowych czynników kinetycznych w związku z założeniem lub brakiem pasów bezpieczeństwa.

6.6.5.4. Przechodnie

Kolizja pieszego z pojazdem może przebiegać różnie w zależności od szybkości oraz masy pojazdu oraz od pozycji wyjściowej pieszego;

a)    potrącenie — przebieg względnie typowy polega na pierwszym kontakcie ze zderzakiem (obrażenia nóg), z błotnikiem lub maską samochodu, a następnie na odrzuceniu na pobocze, co powoduje wtórne obrażenia na skutek kolizji z przedmiotami otoczenia, lub upadku na twardą nawierzchnię, na odrzuceniu i wtórnym przejechaniu; względnie często występuje narzucenie ciała na maskę, szybę i dach, wówczas skutkiem są obrażenia głowy i innych części ciała;

b)    potrącenie skośne (styczne) z odrzuceniem ciała;

c)    przejechanie, np. osoby leżącej, nietrzeźwej;

d)    wleczenie i ewentualne rolowanie.

Oceniając obrażenia, należy podać ich topografię, m.in. odniesienia anatomiczne, w tym odległość od stóp (ewentualne odtworzenie wysokości zderzaka lub części pojazdu). W tzw^obrażeniach zderzakowych pojawia się charakterystyczne złamanie kości podudzia kształtu klinowego typu Messerera. Umiejscowienie tych obrażeń może się odnosić do różnego rodzaju pojazdów samochodowych.

Badania sekcyjne powinny w miarę możności ocenić obrażenia i odnieść je do poszczególnych faz wypadku, tj. np. do potrącenia, odrzucenia, przejechania. Należy tutaj zwrócić ponownie uwagę, iż obrażenia wewnętrzne mogą powstawać pośrednio na skutek sił deformacyjnych wynikłych ze zgniatania, rozciągania lub gwałtownych szarpnięć.

6.6.5.5. Motocykliści i rowerzyści

Stosunkowo rozległe i ciężkie obrażenia występują w wypadkach motocyklowych i rowerowych (nie osłonięte pojazdy jednośladowe). Wynika to przede wszystkim z braku amortyzacji i osłon w razie ewentualnej kolizji. Często spotyka się obrażenia mózgoczaszki, chociaż wprowadzenie obowiązku zakładania kasków ochronnych zmniejszyło rozległość i ciężkość obrażeń głowy. Nierzadko u motocyklistów spoty-łanie nakolanników i obejm, które w pewnym stopniu zabezpieczają nogi kierowcy.

6.6.5.6. Kierowcy i pasażerowie pojazdów samochodowych

Kierowcy i pasażerowie stanowią około 6—7% ofiar wypadków. Zagrożenie zajmowanych miejsc w pojeździe w razie kolizji drogowej jest różne Najbardziej zagrożona jest pozycja obok kierowcy. Siedzenia tylno są l ;i krotni# tm/.piecz-hitł

niojs/.e InIoIik) rolę ograniczającą rozległość obrażeń odgrywają paty bezpieczań stw«, chociaż same przez się mogą być żfótlłoin pewnych dodatkowych obrażeń (zgniecenie obojczyka i klatki piersiowej). W razie zderzeń czołowych i w przyparł ku wyzwolenia gwałtownego przyspieszenia ujemnego mogą występować obrażenia wynikłe ze zderzenia z kierownicą, deską rozdzielczą, armaturą, s/yb<i przednią, drążkiem zmiany biegów itd. Jeśli kierownica ma charakter przegubowy (w nowoczesnych samochodach), to przy zderzeniu czołowym ulega ona zamoi tyzowanemu ugięciu i może nie wywołać większych obrażeń klatki piersiowi•), jakie spotykało się w dawnych typach samochodów. Ponadto pas bezpieczeństwu może zapobiegać zetknięciu z kierownicą. W starych typach samochodów na skutek zderzenia czołowego powstawały u kierowcy rozległe charakterystyczni¹ uszkodzenia klatki piersiowej (zgniecenia, złamanie żeber).

<^Jeślj_ wystąpi działanie sił pośrednich na głowę, powodując nadmierne zgięcie szyTTtźw. uraz bk^wyl meto, dochodzić Hn    szyjm tju

z pęknięciem w obrębie gt—Cji także lędźwiowegtffjL,—hj^jożliwe jesj l,i I , uszkodzenie, mg^j^jMcięgów szczytowych szyi. Urazy tego rodzaju maja ~eh«lttkter działań dwukierunkowych, tj. zgięcia do przodu i następczego odgięcia do tyłu. Obrażeniom kręgosłupa szyjnego zapobiegają zagłówki stosowane przy siedzeniach.

Wypadki polegające na kolizjach skośnych i stycznych, a także w wyniku tzw. dachowania (przewrócenie i koziołkowanie samochodu), mogą spowodować bardzo zróżnicowane obrażenia w znacznej mierze uzależnione od tego, czy były założone pasy bezpieczeństwa. Obrażenia te mogą być bardzo rozległe i wynikać np. z wypadnięcia z samochodu i z wtórnych kolizji z otoczeniem.

6.6.5.7. Samobójstwa w ruchu drogowym

Wspomnieć należy o możliwości popełnienia samobójstwa w ruchu drogowym. Najczęściej przypadki te dotyczą przechodniów i polegają na rzuceniu się pod nadjeżdżający pojazd. Rzadko są notowane samobójstwa kierowców, tj. świadomi-zderzenie z przeszkodą, zjechanie z drogi itp. Wyjątkowo wchodzą w rachubę samobójstwa kombinowane, np. samobójczy postrzał z broni palnej w czasie prowadzenia pojazdu.

6.7. Inne wypadki 6.7.1. Wypadki w pracy

Badania sądowo-lekarskie często dotyczą ofiar wypadków w pracy. Zleceniodaw cami tych badań mogą być organa ścigania przestępstw, częściej zaś sądy pracy lub komisje arbitrażowe zakładów pracy. Ciężkie i śmiertelne wypadki w pracy zdarzają się w związku z naruszeniem przepisów bhp lub w następstwie wypadków losowych, wynikłych z technologii produkcji, a nieraz w związku z samym charakterem pracy i zagrożeniami, jakie stwarzają warunki pracy. W poszczegól nych rodzajach przemysłu ze względu na rodzaj produkcji mogą istnieć swoiste zagrożenia zwiększonym ryzykiem wypadków, np. narażenia na działanie gazów, pyłów, j>ńłproduktńw chemicznych, prądu elektrycznego, czy toż urazów mechanicznych,