scandjvutmp6c01

78

rzalyra zaś przeważa życie zewnętrzne. Ponieważ służące do żywienia organy, jako to: trzewy, żołądek , wątroba, tkanka komór-kowata, naczynia limfatyczne, są u dzieci bardzo czynne, żywienie przeto i przyswajanie ciału pokarmów odbywa się bardzo prędko; stąd prawie zawsze chce im się jeść, ich brzuch bywa zaokrąglony, nadęty, ich konstytucyja jest ciastowata i limfatyczna, icłi organy zewnętrzne są miękkie, niedoskonałe: i tak, ich muszkuly są jeszcze słabe, włókna delikatne, w stosunku do ciała, krótkie; głos ostry, cienki; ich zmysły niezupełnie są jeszcze rozwinięte i do głębokich wrażeń niezdolne; wiele śpią, a ich rozum jeszcze się chwieje. Przeciwnie w epoce dojrzałości, muszkuły wielkiej nabywają mocy, powiększają się i stają wydatnemi, włókna tężeją, nogi i ręce rosną i muszkułami się ukrzepiają. głos nabiera poważnego tonu , zmysły doskonalą się i głębszćj nabierają czułości, sen się zmniejsza, umysł ożywia się i nagle wzmacnia.

Kiedy więc życie przenosi się w organy ruchu i czucia, ubywa go w^r organach żywych i przyswajających; w rzeczy samej tkauka komórkowa i naczynia limfatyczne czyli wciągające tracą po części właściwą im dzielność w wieku dojrzałym; brzuch staje się bardzo płaskim, wątroba i gruczoł piersiowy (thymus) zmniejsza się, trawienie wolnićj się odbywa, mniej często czuć się daje potrzeba jadładziewczęta nawet często wtedy cierpią ból żołądka i niestrawność, z czego niekiedy wynikają blada niemoc i dziwaczny, podobnie jak u kobiet ciężarnych, apetyt, który żąda jeść rzeczy niezwyczajne. Większą część bladych chciwie je sól, gips, kredę, węgiel, lak, i t. d. lub pije ocet i inue rzeczy służyć nie mogące za pożywienie. To zepsucie smaku pochodzi z osłabienia żołądka i trzewów żywiących, gdyż chorobę tę uleczyć można lekarstwami żołądko-wemi, wzmacniającemi, jako to niedokwasami żelaza (aethiops mar-tialis) chininą, istotami gorzkiemi, i t. p.

Tak więc życie żywne i pokarmy ciału przyswajające zmniejsza się w^r czasie dojrzałości, w miarę jak się życie organów' ruchu i czucia powiększa. Dla tego młody, dojrzały mężczyzna porównany z niedojrzałym młodzieńcem ma głos poważniejszy, wzrok śmielszy, chód pewniejszy, muszkuły wydatniejsze, członki silniejsze, cerę mocniejszą , zarost brody gęstszy, skórę na ciele rumieńszą, umysł