375
kobićtę zaś do pokornych próśb, które idą za nią schylone i klęski jćj naprawiają.
Pod względem stauu towarzyskiego zawsze cnotliwa jest zona tam gdzie równa liczba obojga płci utrzymuje jeduożeństwo: przeciwnie staje się bardzićj zepsutą w krajach, gdzie z przyczyny zby-tniój liczby kobićt, zaprowadzone zostało wielozeństwo. Przyczyna tego zdaje się być jasna; przypuściwszy źe potrzeby obojga płci są rów ne, wypada [aby płeć liczniejsza szukała mniej licznej a jeżeli ta kolej padnie na kobićtę, tedy łatwo ona ulegnie, nade-wszystko w krajach, gdzie będąc zamkniętą w serajach, bez wahania się korzystać musi z pierwszćj rzadko się jej zdarzającćj sposobności. Takie usposobienie moralne, szczegdlnićj w gorących klimatach, gdzie żywsze są wszystkie namiętności (I), wymagając zamknięcia kobiet, podnieca najgwałtowniejsze, juz to niepodległości, juz. ukradkowych, wzbronionych roskoszy, żądze; a wreszcie każda nieufność upoważnia do nadużycia, a ponieważ to jest niew olnica nie będąca panią swój woli, nie ma więc potrzeby odpowiadać za nią żona. Poniew aż uw ażają ją jako niezdolną oprzeć się swym skłonnościom, jćj więc cnota byłaby zawsze bez nagrody, czyli raczćj byłaby głupstwem: tak więc, przez to samo, że jej nieszacowano, kobieta przestaje być godną szacuuku; zdarza się też w niektórych krajach, że i przeciwne z kobietą postępowanie równie ma złe skutki.
Ta to pogarda kobićt pociągająca za sobą ich niewolą, a zbyteczna ich ilość ułatwiająca ich używanie, i tern samem zmniejszająca
fi) Azali klimat przyczyniający sie do niektórych cnót, ma także służyć za wymówkę wielu występkom? Bez wąt pienia, ponieważ w ciepłych klimatach gwałtowniejszą bywa miłość; większej przeto wymaga powściągliwości, tam bowiem zapalniejsze są zmysły niż pod umiarkowanem niebem. Okryta płaszczem Hiszpanka, ledwo dorozumiewać się każe swych powabów, kiedy tymczasem prosta Niemka, flegmatyczna Hollemlerka, mało się ze swemi ukrywa, pozwala zbliżyć się i pocałować bez udawania owej podejrzanej skromności, którą południowych krajów kobiety źle pokrywają swe rozwiązłe obyczaje. Wszakże poufałość Niemek tak jest niewinna, jak ostrożność owych skromności ukrywa częstokroć wyuzdane żądze.
Przeciwnie hiszpańskie i włoskie kobiety bywają, powiększaj części, w rozmowie zalotne i pozwalają sabie żartów i wyrażeń tak sprośnych, iż słysząc je zapłonąćby się musiały wstydem Angielki i Francuzki, najmniej do udawania zdolne. Niewypadało-by przecież wnosić że zepsucie obyczajów objawia się przez mowę. Widzimy częstokroć przeciwnie, że nigdy obyczaje nie są bardziej zepsute, jak kiedy skromność w mowie aż do skrupułu się posuwa: już nie jest niewinny, kto się wstydzi swej nagości.