11289 Obraz
2 (92)

ID oligarchia: cenzus majątkowy jest jeszcze wyższy niż w poprzedniej odmianie, zaś urzędy są dziedziczne.

IV oligarchia: skrajna, zwana panowaniem wielmożów lub plutokracją, gdzie ma miejsce dziedziczność urzędów i władają nie prawa, lecz ludzie według swojej woli. Stąd Arystoteles uważa tę oligarchię za mnogą („wielogłową”) postać tyranii.

Demokracja

W demokracji głównymi ■igżeniami są równość i wolność członków państwa. / Równość przyznaje głos decydujący największej grupie ludności. Wynika to z faktu, że w demokracji    każdy z powodu wolnego urodzeni^ bez względu

na takie jakości, jak cnota, bogactwo itd. Wskutek tego właśnie o sprawach publicznych decyduje ta grupa ludności państwa, która jest najliczniejsza, lub też te grupy, które połączone przeważają liczebnie pozostałe. Jako że, ubodzy najczęściej przedstawiają większość, to właśnie oni sprawują pełną władzę¹. Natomiast wolność pozostawia każdemu obywatelowi sAMp urządzenia sobie życia według własnej woli Z założeń demokracji wynikają różne konsekwencje praktyczne, takie jak obsadzanie urzędów spośród wszystkich obywateli zasadniczo drogą losowania (tylko czasami przez wybór), krótka kadencja urzędników, brak urzędów dożywotnich, przyznawanie wynagrodzeń za udział w zgromadzeniach ludowych i piastowanie stanowisk itp. Głos decydujący we wszelkich sprawach ma zgromadzenie ludowe. Cały zespół tych i tym podobnych zasad obowiązujących w ustroju demokratycznym² służy zapewnieniu wszystkim członkom państwa jednakowego dostępu do władzy, zgodnie z kryterium równości. Ponieważ jednak niemożliwym lub przynajmniej trudnym do realizacji postulatem jest, by rządzili naprawdę wszyscy, w ustroju demokratycznym obowiązuje zasada wymieniania się obywateli na stanowiskach urzędowych.

W zależności od tego, jaka klasa ludności zdobędzie przewagę, powstaje jedna z odmian demokracji:

iJlfeliSlfilŚga: najwłaściwsza, historycznie naistarsza.-fcdzi_Le ffiffisfey. czy to bogaci, gzy biedni, na równi uczestniczą we;wj|dż$f ponieważ zaś lud jest w większości, jego zdanie ^ rozstrzyga.    częścią pasterska, która z braku czasu schodzi się na

zgromadzenia tylko dla załatwienia spraw najistotniejszych. J5BSH§il^rzędów zależy od 1 niSMgiil^S|iaisu».majątkowego* W

3

1

   Zob.Pol IV 3,8

2

   ZobPol. VI1, 8