11921 ScanImage076

kale na stałe, lecz służyły jako miejsca pobytu straży. Stąd ślady P^r0 ^

,    ^    '    _ ________i__:__u ____t________:_____U l< -7 kaim^eDIl‘

cniSKami (t-.A. Kjaoinin,    s. {ryc. oo;.    A_rcdfl^,<>’

Trudno o pełną charakterystykę systemu obronnego wczesnos ..

wiecznej Karelii zważywszy, że na 90 zarejestrowanych tylko ^

i

s. 167-172). Wszystkie okazały się

nich nie posiadała żadnej zabudowy, inne, jak gród Paaslovouri

^Nieco odmienny charakter miał gród karelski w Tiuri (Tiversk). Majdan . _7abudow^rany był prostokątnymi domami w układać szachownico-# południową część otoczono wałem, północną kamienną ścianą. W jego źrebic oprócz domów mieszkalnych znajdowały się pomieszczenia gospo-

lokaT⁸** ^{Da Zewn}^^trz terytorium osadniczego wspólnoty, w^r miejscach przecięcia ^s^^aków komunikacyjnych lub na wybrzeżu morskim przy ujściach

Ujściu Pokładem może być tu Ryga, pierwotnie miejsce targów przy

156

Ryc. 65. Schematyczne plany grodzisk Vodi (E.A. Rjabinin, 1984).

Ryc. 66. Kajbołovo, raj. Sankt-Petersburg, Zarysy budynków i jam w obrębie grodzis a,

(E.A. Rjabinin, 1984).

1 - ślady wytopu żelaza, 2 - zabytki

Majdan grodu zachowywał zawsze naturalny kształt odciętego skrawka ziemi i nie bvł sztucznie formowany. Nie były to obiekt) za

,    «    . ,    .    .. . ,    - i_____________nrosto^

nych domów o powierzchniach nie przekraczających 15 m^z z paleniskami (E.A. Rjabinin, 1984, s. 49) (ryc. 66).

częściowo zbadano (II. Appelgren, 1891, s. 91-180; S.I. Koćkurio*¹^

>ię być strażnicami wykorzystywani

157 enia przez okolicznych rybaków i traperów' w razie zagrożenia wojen-seb*⁰⁰* wiec rzadko i stosunkowa krótko (A.M. Spiridonov, 1987, s. 49-51).

-•ffO.fr * ^V .    ■    .    •_ j.._;    j.    *___•_*.    r»____l_______•

^ zabudowany był przynajmniej sześcioma prostokątnymi doma-*•%. Koćkurina, 1981, s. 73-89).

_czCi w tym także kuźnie i warsztaty rzemieślnicze. W grodzic mieszkali ,bacv, myśliwi, rzemieślnicy i kupcy (S.I. Koćkurina, 1982, s. 39), a także było to miejsce stacjonowania drużyny zbrojnej.

' Grodzisko w Tiuri (ryc. 67) było badane dokładniej niż inne, co pozwoliło określić czas jego powstania i funkcjonowania na lata 1293-1323 i związać z okresem rozwoju historycznej Karelii (H. Appelgren, 1891, s. 102; T. Schwindt, 1893, s. 88-89). Położenie na wyspie utrudniało dostęp ludziom z zewnątrz, a więc ograniczało jego funkcje w* handlu miejscowym. Zwraca natomiast uwagę bardzo rozwinięta wytwórczość rzemieślnicza obliczona na zaspokojenie potrzeb znacznie większej liczby odbiorców niż stali mieszkańcy. Był to zapewne tranzytowy punkt handlowy z zorganizowaną dystrybucją wytwarzanych w warsztatach rzemieślniczych towarów' i magazynowaniem uzyskanych za nie dóbr najpewmiej skór i futer z tajgi.

Zbudowany bardzo późno, bo około 1300 r., gród Kakisalmi (Koreła) miał wszelkie cechy wezcsnomicjskic, skupiając w swoim obrębie całą ówczesną administrację, straż zbrojną, kupców, rzemieślników' i służbę (S.I. Koćkurina, 1981, s. 65). Podobnie jak w Ładodze czy Nowogrodzie zabudowa wewnętrzna składała się z „dworów^f,ł, w których mieszkali ich właściciele „ze swoimi ludźmi”. Oblicza się, żc w Kakisalmi mieszkało około W osób jednocześnie nie licząc ciągle przyjeżdżających i wyjeżdżających "gości” (S.I. Koćkurina, 1981, s. 65).    '

Jak dotąd nie zarejestrowano na ziemiach zachodniofińskich sytuacji, znanej p ^s}ow«ańskich terytoriów osadniczych, by pod funkcjonującym grodem - ^os‘^edle rzemieślniczo-handlowc pracujące na potrzeby mieszkańców' _s:    ^u ^ onisson, 1982, s. 88). Osiedla takie zakładano tam, gdzie odbywały

^tka'^ ^FZC'k ^Moora’ Ligi, 1969, s. 27). W przypadku gdy miejsce ^lowa_r^anL^kUpCÓW 1 rzemieślników pragnących za swe wyroby uzyskać pożądany na ^ bywało się dla wszystkich wyjątkowo dogodnym, pozostawali w nim Naj[_e ^/S?y ^Czas» dając początek osiedlom o charakterze wczcsnomicjskim.

■^U TV •    -------------- --' fe"?

.^ZWlny, zlokalizowane w pobliżu istniejącej na brzegu rzeki osady

ly, _a ^^^topniow'0 powstawały tu warsztaty rzemieślnicze, składy i magazy-

" Xlll w. miasto z własną jurysdykcją i organizacją wewnętrzną.