13259 skanuj0037 (25)

146 6. Zagospodarowanie turystyczne

wielkich aglomeracji miejskich, jak również w regionach chętnie odwiedzanych przez turystów. W Korei Południowej np. głównym czynnikiem lokalizacji pól golfowych jest bliskość Seulu, Pusanu, Tegu i Kwangdzu (ryc. 13), a w mniejszym stopniu atrakcyjność turystyczna danego regionu (wyjątkiem jest jedynie wyspa Dzedżu z 4 polami golfowymi).

Nawet w tej samej rodzinie jej członkowie mogą mieć różne potrzeby rekreacyjne, dlatego w ostatnich latach powstaje coraz więcej ośrodków wielofunkcyjnych, oferujących różne atrakcje sportowo-rekreacyjne i kulturalno-rozrywkowe. W miejscowościach górskich i nadmorskich są zakładane pola golfowe, na terenach nizinnych lub o łagodnym klimacie są budowane sztuczne stoki narciarskie itd.). Obiekty tego typu powstają często na przedmieściach wielkich miast lub w ich pobliżu. Celowość organizowania wielofunkcyjnych ośrodków sportowo-rekreacyjnych i rozrywkowych (polegających na budowaniu w parkach miejskich zespołów kortów tenisowych, basenów, amfiteatrów itp.) potwierdziły m.in. badania przeprowadzone przez L.A. Jonesa i in. [1984] w Edmonton (Kanada), które wykazały, że jest to zgodne z preferencjami osób korzystających z wyżej wymienionych urządzeń, jak również zwiększa zyski sektora zajmującego się usługami tu-rystyczno-rekreacyjnymi.

Poczynając od XIX w. w organizowaniu wyjazdów turystycznych (zwłaszcza zagranicznych), coraz większy jest udział wyspecjalizowanych biur podróży oraz obsługi ruchu turystycznego (usługi przewodnickie, informacja turystyczna, pośrednictwo itp.). Obok wspomnianego już biura T. Cooka (rozdział 4), które w 1929 r. połączyło się z francuską firmą Wagons Lits (nowa nazwa Wagons Lits--Cook), do jednych ze starszych biur turystycznych należy amerykańskie biuro American Express Company. Powstało ono w 1850 r. w wyniku połączenia firm kurierskich Livingston, Wells & Pomeroy’s Express oraz Butterfield, Wasson & Company. Na jego czele stali H. Wells (1805-1878) i W.G. Fargo (1818-1881). Przez kilkadziesiąt lat American Express Company zajmowało się wyłącznie usługami kurierskimi. Dopiero w 1891 r. wprowadziło ono usługi czekowe dla podróżnych (biuro American Express Travelers Cheąue), a w 1895 r. otworzyło pierwszą filię w Europie (w Paryżu). W 1915 r. w ramach American Express Company Ttave\ YtepaftThetfi (w Nowym 5otim), a w t. - po prapiowataemu w Stanach Zjednoczonych nacjonalizacji usług pocztowych - American Express Company zajęło się usługami turystycznymi.

Szczególne znaczenie mają biura podróży, zarówno działające jako tourope-ratorzy (organizujący i sprzedający imprezy turystyczne), jak również jako agenci (zajmujący się wyłącznie sprzedażą imprez). Jak podaje P.J. Sheldon [1986], jedną z charakterystycznych cech rynku usług touroperatorskich jest bardzo duża zmienność działających na nim podmiotów. W 1978 r. w Stanach Zjednoczonych działało np. 588 dużych biur podróży, a w 1982 r. 687, przy czym tylko 272 (46% > były notowane w obu podanych latach (do 1985 r. przetrwało tylko 34% biur zarejestrowanych w 1978 r.) [Sheldon 1986, 357]. O coraz większej roli biur podróż?