13605 Zzz1451

628    | Rozdział 42 111 B

mitochondria

komórki

HCI"

.wydzielanie do żołądka

komórki śluzowe

RYC. 42-4. Kwas solny (HC1) jest wytwarzany w komórkach okładzinowych. Jony Cl' i K* są wydzielane do kanalików wydzielniczych przez oddzielne układy transportujące. Mogą to być kanały lub nośniki. K* ulega wymianie na H⁺ (pompa zależna od ATP), co umożliwia wydzielenie HC1 do żołądka. Energia niezbędna dla tego procesu jest wytwarzana przez liczne mitochondria. (Według: A.C. Guyton: Textbook of Medical Phy-siology, wyd. 8. Philadelphia, W.B. Saunders, 1991, s. 64).

występują w bardzo dużej ilości (40% objętości komórki) w komórkach okładzinowych.

e.    Wartość pH soku żołądkowego może wynosić w krańcowych przypadkach 0,8 (co oznacza stężenie jonów H* równe 150 mmol, czyli cztery miliony razy więcej niż stężenie H⁺ w osoczu).

f.    Pompa H⁺-K⁺ może zostać zahamowana w sposób nieodwracalny przez omepra-zol, obecnie używany w leczeniu wrzodów dwunastnicy i żołądka.

3. Substancje wpływające na wydzielanie HC1

a. Pobudzenie wydzielania HC1. ACh, histamina oraz gastryna wpływają bezpośrednio na komórki okładzinowe, pobudzając wydzielanie HC1 (ryc. 42-5). ACh i gastryna mogą ponadto bezpośrednio pobudzać komórki tuczne do wydzielania histaminy.

(1) ACh jest neuroprzekaźnikiem wydzielanym z neuronów unerwiających komórki okładzinowe.