13817 P1030319

220 M.Pok>wczyk. E Kiugmann - PRZYRZĄDY PÓŁPRZEWODNIK©^

i. ©u;

Rys. 6i. Schemat wykorzystania tranzystora n-p-n jako wzmacniacza napięcia sygnału u_s, Ueb U_cc-napięcia polaryzacji sfaloprądowcj tranzystora

Stąd, uwzględniając wzór (6.12), otrzymamy

^Auwy    %⁺ⁱes „

Kii = —“-•<*--—--R

A u_s    n_E V_T    (6.15)

Współczynnik Ku określa wzmocnienie napięciowe układu, tj. ile razy przyrost napięcia wyjściowego jest większy od przyrostu napięcia sygnału. Wzmocnienie to może mieć dużą wartość (Ku » 1). Na przykład, gdy: a =0,99, ig+Igg = 10 mA, n_EV_T =26mV, R = 1 k£2, otrzymamy Ku = 381.

Tranzystor bipolarny umożliwia także wzmocnienie prądowe i wzmocnienie mocy sygnału. Uzyskiwane wzmocnienia zależą od sposobu wykorzystania tranzystora, konfiguracji i zakresu pracy. Możliwe są trzy normalne konfiguracje tranzystora; WE - konfiguracja ze wspólnym emiterem, WB - konfiguracja ze wspólną bazą, WC - konfiguracja

wy

WB

Rys.6. 6. Konfiguracje normalne tranzystora n-p-n

Temat 6.1. Tranzystory bipolarne ze wspólnym kolektorem (rys.6.6). We wszystkich konfiguracjach wyróżnia się wrota wejściowe (wejście) i wrota wyjściowe (wyjście).

Konfiguracje normalne WE i WC umożliwiają uzyskanie dużego wzmocnienia prądowego. natomiast konfiguracje WE i WB umożliwiają uzyskanie dużego wzmocnienia napięciowego.

W tablicy 6.1 zestawiono niektóre dane charakteryzujące właściwości wzmacniające tranzystorów pracujących w zakresie aktywnym normalnym w różnych konfiguracjach.

Tablica &L

Właściwości wzmacniające i rezystancja wejściowa tranzystora bipolarnego w zakresie aktywnym normalnym w różnych konfiguracjach

Konfiguracja	WE	WB	WC
Ku	»1	»1	-1
Ki	B» 1	a— 1	8 »1
Rezystancja wejściowa	mała	bardzo mała	duża

Zakresem aktywnym normalnym pracy tranzystora bipolarnego nazywamy sytuacje, gdy złącze emiterowe jest spolaryzowane w kierunku przewodzenia, a złącze kolektorowe w kierunku zaporowym. Możliwe są również trzy inne zakresy pracy tranzystora bipolarnego: aktywny inwersyjny, nasycenia i odcięcia, a niekiedy w układach scalonych wydziela się również zakres "przytkania". Prezentujemy je na rys.6.7.

W zakresie aktywnym inwersyjnym tranzystor może być również w trzech różnych konfiguracjach odpowiadających konfiguracjom normalnym, z tą różnicą, że role emitera i kolektora są wzajemnie zamienione.

7 okresy pracy tranzystora n-p-n: a) ogólnie, b) dla tranzystorów krzemowych w układach scalonych