Działalność człowieka odnosi się w jakiś sposób w jakiś sposób do środowiska. Zachowanie człowieka jest widziane jako aprobata lub nie.
W skład procesu interakcji wchodzą dwa podstawowe zjawiska: proces wzajemnego postrzegania i proces porozumiewania się. Wzajemna interakcja ma spowodować - mówiąc językiem pedagogicznym - określone skutki wychowawcze, dydaktyczne czy duszpasterskie, które w języku psychologicznym nazwiemy zmianami w osobowości czy zmianami w zachowaniu partnerów interakcji wychowawczej.
Interakcja między wychowawcą a wychowankiem przebiega na ogól w obecności jakiegoś zespołu (rodzina, klasa szkolna, grupa katechetyczna czy duszpasterska), który nie pozostaje wobec niej bierny. W każdej interakcji wychowawczej można więc wyodrębnić zespoły cech każdego z jej uczestników, które są istotne dla jej struktury psychologicznej, a więc psychiczne cechy wychowawcy, wychowanka i zespołu. Te cechy mogą być natury osobowościowej, socjologicznej lub psychosocjologicznej (np. nieformalna struktura zespołu).
Właściwości partnerów interakcji niekoniecznie muszą być traktowane jako wkład w proces interakcji, czasem mogą być widziane jako trwałe warunki, w jakich interakcja przebiega, niekiedy zaś wręcz jako rezultat interakcji. Szczególnie dotyczy to niektórych właściwości charakteryzujących wychowanków (np. wiek, płeć, stopień rozwoju psychicznego) i charakteryzujących zespół (np. trwałość małżeństwa rodziców, zwartość kłasy szkolnej).
POWSTAWANIE OBRAZU SAMEGO SIEBIE
Większa część zachowań ludzi jest nabyta - tak się generalnie uważa. Obraz siebie jest często wynikiem kontaktu z otoczeniem. Uczymy się być takimi jakimi i innych uczymy aby byli takimi jakimi sami jesteśmy. Ten proces uczenia dokonuje się przez introjekcję - czyli interakcje z osobami, które spotykamy. Ilość i jakość interakcji społecznych tworzą zręby obrazu siebie. To jacy jesteśmy dzisiaj i jacy będziemy jutro zależy od osób spotykanych w naszym życiu (osób znaczących - Sullivan). Ich opinie o nas są budulcem tworzenia się podstawowej struktury siebie.
Koncepcja Cooley - obraz nas samych jest warunkiem lustrzanego odbicia - w okresie najwcześniejszego dzieciństwa (i - 3 R. Ż) tworzą się zręby obrazu siebie, które są dokładnym odbiciem opinii jakie osoby znaczące kierują w kierunku dziecka.
Tworzenie się obrazu siebie rozpoczyna się już w okresie prenatalnym. Dziecko od pierwszych chwil poczęcia zależy od rodziców, zwłaszcza od matki lub od osoby, która ją zastępuje. Buduje więc swój obraz siebie na bazie relacji z opiekunami. Najważniejsza dla budowania obrazu siebie jest postawa emocjonalna wobec siebie: pozytywna lub negatywna. Ta zgeneralizowana postawa jest lustrzanym odbiciem opinii osób znaczących.
Bowlby - zwraca uwagę, że w kontakcie dziecka z osobą znaczącą, jest zawarty warunek tworzenia się uczuć społecznych.
8