508 j Cięść V
64. Około jedna trzecia reabsorpcji Na" w kanaliku bliższym zachodzi na drodze paracelu-larnej (międzykomórkowej). Główną siłą przyczyniającą się do biernej reabsorpcji Na* w korkowym odcinku kanalika bliższego jest:
(A) wyższe ciśnienie hydrostatyczne w świetle kanalika niż okołonakalikowe
(B) wyższe stężenie Na" w świetle kanalika
©niż okołokanalikowe
dodatni potencjał po stronie światła kanalika. wytworzony przez paracelularny transport Cl"
(D) niższe ciśnienie onkotyczne płynu śródmiąższowego niż w świetle kanalika (E) działanie przeciwtransportera Na*-H*
65. Zmniejszenie efektywniej objętości krążącej (ECV)
(A) prowadzi do zwiększenia wydalania Na* ^f}£>vystępuje w zastoinowej niewydolności serca
(C) nie powoduje obrzęków'
(D) prowadzi do zwiększenia wydalania wody
(E) powoduje zmniejszenie wydzielania reniny
| ODPOWIEDZI I WYJAŚNIENIA
1. Odpowiedź C [rozdz. 24 I A 1]. Klirens nerkowy substancji x (CJ stanowi iloraz prędkości wydalania nerkowego tej substancji do jej stężenia w osoczu krwi. Jest zatem empiryczną miarą objętości osocza, która zawiera taką ilość substancji, jaka jest wydalana z moczem w ciągu jednej minuty. Równanie kliren-su jest następujące:
Ux i Px są odpowiednio stężeniami substancji x (w mg/ml) w7 moczu i w osoczu; V jest wielkością diurezy (w ml/min); Cx jest klirensem substancji x (wt ml/min). Po podstawieniu wartości liczbowych otrzymujemy:
c = 480 m^ml -15 mVmin „ 120 6 mg/ml
Należy zauważyć, że po uproszczeniu jednostek stężenia pozostaje jednostka klirensu -ml/min.
cji. Wielkość filtracji kłębuszkowej (GFR: to objętość osocza przesączanego w’ ciągu minu ty (ml/min), a klirens to rzeczywista objętość osocza, z którego dana substancja zostaje usunięta w ciągu minuty (ml/min).
3. Odpowiedź E [rozdz. 27 III J 4). Stężenie wolnego H* przy pH moczu powyżej 4.4 jest znikome, z czego wynika, że kwas jest wydalany w formie zbuforowanej. Dwoma głównymi buforami moczu są fosforan dwuzasadowy (HP042“) i amoniak (NH3). Ilość wydzielonego H\ który jest wydalany w formie związanej z amoniakiem i fosforanem, jest mierzona - odpowiednio - jako jon amonowy (NH4‘) i kwaśność miareczkowana. Suma jonu amonowego i kwaśności miareczkowanej minus ilość wydalonego wodorowęglanu (HC03‘) równe są wydalaniu kwasu netto, które w warunkach prawidłowych wynosi w przybliżeniu 1 mEq/kg masy ciała na dobę. Wytwarzanie amoniaku (jonu amonowego) zachodzi głównie w kanaliku bliższym i stanowi zasadniczy nerkowy7 mechanizm adaptacyjny do zwiększonego wydalania H* w stanach kwasicy. Natomiast bufor fosforanowy wchodzi do światła kanalika w wyniku filtracji kłębuszkowej. Zdrowa nerka wydala kwaśność miareczkowaną (20 mEq H’ na dobę). Około 4300 mEq H* musi być wydalone dziennie, aby osiągnąć wartość reabsorpcji równą 4300 mEq HC03“. W procesie tym większość wydzielonego H* zostaje zreabsorbowana w postaci wody. Siarczan (S041) w połączeniu z jonem amonowym tworzy obojętną sól [(NH4)2SOJ, która zmniejsza kwasowość moczu.
4. Odpowiedź D [rozdz. 27IIC; ryc. 27-1 C]. W niskich stężeniach w osoczu kwas paraami-nohipurowy (PAH) jest niemal całkowicie usuwany z osocza przez filtrację kłębuszkową oraz wydzielanie kanalikowe. Jeśli stężenie PAH wzrośnie powyżej 30 mg, dl, to mechanizm wydzielania staje się nasycony i zostaje osiągnięty kanalikowy transport maksymalny (Tm). Kiedy kanalikowy mechanizm wydzieł-niczy staje się nasycony, wtedy stopniowe na-
509
Odpowiedź C [rozdz. 27 IA 1 a, b). Nerkowy transport maksymalny (Tm) jest definiowany jako górna w7artość granicy prędkości czynnego, jednokierunkowego transportu -reabsorpcyjnego bądź wydzielniczego - zależnie od kierunku przenoszenia substancji. Jednostką transportu maksymalnego jest mg/min. Tak więc wyróżnia się maksymalną prędkość reabsorpcji, zwaną maksymalną kanalikową zdolnością reabsorpcyjną (Tr), oraz maksymalną prędkość wydzielania, zwTaną maksymalną kanalikową zdolnością wydzielni-czą (Ts). Te kanalikowe maksima są różne dla różnych substancji. Nerkowa reabsorpcja glukozy oraz wydzielanie kwasu paraaminohipu-rowrego (PAH) są przykładami czynnego przenoszenia substancji wykazujących maksima kanalikowego transportu. Reabsorpcja Na’ wzdłuż nefronu jest przykładem przenoszenia substancji, która nie jest ograniczona transportem maksymalnym. Maksimum kanalikowe jest różnicą pomiędzy ładunkiem przesączanym i prędkością wydalania danej substan