przeczne i wzdłużne, zdolne do przenoszenia obciążeń prostopadłych do osi obrotu wału lub działających wzdłuż jego osi obrotu (rys. 10.14a i b). W rzeczywistości większość łożysk poprzecznych może przenosić także dość duże obciążenia wzdłużne.
Łożyska specjalne przeznaczone do przenoszenia obu rodzajów obciążeń nazywa się łożyskami skośnymi, przy czym kąt a działania tych łożysk jest mniejszy od 45° (rys. 10.14c). Łożyska o kącie a > 45° są stosowane bardzo rzadko i zaliczane do łożysk wzdłużnych.
Rys. 10.14. Podział łożysk tocznych ze względu na kierunek obciążenia: a) łożysko poprzeczne,
b) wzdłużne, c) skośne [4]
W zależności od kształtu elementów tocznych rozróżnia się łożyska kulkowe i walcowe. Wałeczki mogą być kształtu walcowego, stożkowego lub baryłkowego. Wałeczki walcowe o średnicy d ^ 5 mm i stosunku długości do średnicy większym od 2,5 nazywa się igiełkami.
Rodzaje łożysk tocznych, wybrane na podstawie głównych cech konstrukcyjnych, przedstawiono na rys. 10.15.
b) c) i)
e) f) 0) h)
c skośne jednorzędowe, d) skośne dwurzędowe; łożyska walcowe: e) bez prowadzenia na pierś-ceniu zewnętrznym, f) z jednostronnym prowadzeniem, g) igiełkowe; h) stożkowe, i) baryłkowe sprzeczne, j) kulkowe wzdłużne jednokierunkowe, k) kulkowe wzdłużne dwukierunkowe, 4 baryłkowe wzdłużne [21]
lys. 10.15. Główne rodzaje łożysk tocznych; łożyska kulkowe: a) zwykłe, b) wahliwe dwurzędowe,
Normalizacja łożysk tocznych i ich oznaczanie. Podstawowe wymiary fcżysk: średnice otworów d, średnice zewnętrzne D oraz szerokości łożysk B,
227