15185 PTDC0041 (3)

56

wypełnienia zobowiązania. Cel traktuje jako ooś oozywistego, przedmiotem perswazji - zdradzając dobrą znajomość charakteru Makbeta — czyni cechę oharakteru: bycie konsekwentnym. Charakter Lady Makbet pozostaje jednoznacznie określony przez całą tę scenę, jedynie jej zdecydowanie staje się ooraz bardziej niekobiece, Odrażające. O świetnym rozeznaniu w osobowości męża świadozy też ostateozny argument, którym jest przejęcie przez nią opracowania szczegółów zbrodni i podpowiedzenie wybiegu, dzięki któremu będzie można uniknąć konsekwenoji czynu. Dobór argumentów, przed którymi ustępuje Makbet, świadczy o tym, że jego opór miał charakter mniej etyczny (choć w porównaniu z małżonką jego osobowość jest bardziej wewnętrznie zróżnicowana), a bardziej taktyczny. Wyręczenie w opraoowaniu planu i ozęśoiowej jego realizacji, a także gwarancja bezpieczeństwa przeważają wreszcie w prowadzonym przez niego niewątpliwie rachunku strat i zysków.

Makbet nie jest w tej soenie pełnoprawnym partnerem dialogu: jego kontrargumenty nie mają żadnej siły argumentacyjnej i w ogóle się nie liczą. Wygląda to tak, jak gdyby pojawiały się "z przyzwoitości", a nie "z przekonania". Dialog tej sceny pozbawiony jest wewnętrznego napięoia, dynamiki, która rozsadzałaby gładkie sformułowania replik. N&plęole zapewnia mu Jedynie temat pertraktacji; w samym dialogu nie dzieje się nic dramatycznego: nie ma tu apeli, próśb, natarczywości, gróźb, szantażu. Lady Makbet ma gotowy pian 1 przekonuje męża, że jego wykonanie nie jest ani ponad siły, ani zbyt niebezpieczne. Scenie perswazyjnej odpowiadałaby najlepiej jako forma wypowiedzi styohomytia ozy dialog do niej zbliżony. Tu' natomiast krótkim replikom Makbeta oharaktery-mująoyia Jego wahanie, prasy zgodzie oo sto meritum sprawy, przeciwstawiają się wielokrotnie dłuższe przemówienia Lady Makbet, w których dominuje funkoja ozynienia wyrzutów niezdecydowanemu partnerowi. Dialog o strategii perswazyjnej może przybrać i taką postać.

Strategią umożliwiającą na ogół zyskanie przyohylności osoby, wobec której została ona zastosowana, jest strategia poohlebs twa. Jest to równocześnie sytuacja weryfikująca charakter postaci, pozwalająca określić stopień jej samokrytycyzmu, ujawnić słabości. Frozyna pośrednicząca w nawiązaniu kontaktu Harpagona z Marianną, którą skąpiec upatrzył sobie na małżonkę, nim przejdzie do omawiania tak drażliwej sprawy, jak brak posagu panny, stara się zapewnić sobie przychylność starego. Słu

ży temu rozbudowana sc>

humorystycznej:

FROZYNA:    Ach, Boże, i

się nazywa : HARPAGON:    Kto? Ja?

FROZYNA:    Nigdym pana

HARPAGON:    Doprawdy?

FROZYNA:    Jakże! w ży<

ludzi, któr:

HARPAGON: FROZYNA:

HARPAGON:

FROZYNA:

HARPAGON:

FROZYNA:

HARPAGON:

FROZYNA:

HARPAGON: FROZYNA: HARPAGON: FROZYNA:

HARPAGON: FROZYNA:

HARPAGON:

pana.

Jednakże, Fi No i cóż to Teraz dopiei mężozyzny.

To prawda; j nio by nie z Żartuje pan? oo najmniej Myślisz?

Z pewnością, ohwilę. 0, n znak długieg Znasz się na Jakżeby! Nie żyoia!

Jak to?

Nie widzi pa: No i oóż to i

Duję Słowo, I

dwudziestu. Czy podobna? Będą musieli dzieci, wnuk: Chwała Bogu!

(aki

Sytuację a zarazem piej uhnrnltterynuja rod; wu ozyni wiek, zdrowie i słowa powinny zdecydował tej postaci. Pochlebstw: oofa się nawet przed gr< dem (motyw końoowy). Ni< szerniejsza niż cytowa: dydata do małżeństwa zm

HARPAGON:    (...) Astma j>

FROZYNA:    To nio! Bardzi

z wielkim wdz