15208 Kwas zas1246

522 | Rozdział 32IIA

przez organjzm. Ilość ta zmienia się w zależności od zawartości w diecie składnika stanowiących źródła kwasów.    siników

A.

Spożywanie diety wysokobiałkowej prowadzi do wytwarzania 40-80 miliekwiwalen-tów (mEq) jonów IT dziennie w postaci kwasów nielotnych (nie węglowych). Kanaliki nerkowe nie są w stanie wytworzyć gradientu stężenia jonów H¹ pomiędzy płynem kanalikowym a krwią o wartości większej niż 3 jednostki pH (tzn. pH niższego niż 4,4, co odpowiada 1000 razy większemu stężeniu [H⁺] w moczu niż we krwi). Stężenie wolnych jonów H⁺ w moczu o pH większym niż 4,4 jest śladowe. Tak więc jony H¹ muszą być wydalane w postaci zbuforowanej (związanej).

1.    Mocz ma niewielkie stężenie wolnych jonów H\ nawet przy najniższej wartości pH wynoszącej 4,4.

2.    Przy pH równym 4,4 każdy litr moczu zawiera 10"^4,4 mola wolnego jonu H⁺ (0,04

mmol/l)¹ ; -'    • /Ul    'M    ^: ,

a.    Ponad 99% kwasów wydzielanych w moczu występuje w postaci zbuforowanej.

b.    Nerkowe wydzielanie H⁺ określa się za pomocą pomiaru kwasoty miareczkowej i ilości jonu amonowego.

3.    Jeżeli założyć, że organizm wytwarza kwasy w ilości 80 mEq/dobę oraz że ich usuwanie odbywa się w moczu o pH 4,4 w postaci wolnego jonu H⁺ (brak buforów w moczu), to nerki musiałyby wytwarzać 1800 1 moczu w ciągu doby w celu utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej.

B.

Dwa podstawowe bufory moczu to HP0₄²“ (fosforan dwuzasadowy) oraz NHg (amoniak).

1.    Ilości jonów H⁺ wydalanych w postaci związanej z NH₃ oraz z HP0₄²" można określić mierząc odpowiednio stężenie jonu NH₄⁺ Gonu amonowego) lub kwasu, który daje się zmiareczkować (H₂P0₄~).

2.    Ilość jonów NH₄⁺ wydzielona z moczem (U^»¹ V)¹ dodana do ilości kwasu, który uległ zmiareczkowaniu (Uupo. • V), i pomniejszona o ilość jonów HC0₃“ (U_HCOj- • V) jest równa wydalaniu kwasów! W warunkach prawidłowych wydalanie kwasów wynosi 1 mEq/kg masy ciała na dobę (U - stężenie w moczu; V - diureza).

j C.| Większość jonów HC0₃“ jest resorbowana w kanaliku bliższym w procesie zależnym od Na\ natomiast wydalanie kwasów (tzn. regeneracja jonów HCO_a") odbywa się głównie w kanaliku dalszym i nie zależy od jonów Na⁺.

1 KWAS WĘGLOWY (H₂C0₃). H₂C0₃ nazwano kwasem lotnym, ponieważ może on ulegać przemianie do C0₂, usuwanego z organizmu przez płuca.

W Utlenianiu większości węglowodanów i triglicerydów nie towarzyszy tworzenie kwasów, powstaje natomiast C0₂, który reaguje z H₂0, tworząc H₂CO . CO jest następnie usuwany przez płuca, co przeciwdziała zakwaszeniu.    ^3    2

i powstrzy-

1

Wydzielanie amoniaku per se nie powoduje powstawania HC0₃', ale prowadzi do zatrzymania    •

muje wytwarzanie mocznika (a takie jonów H¹) z amoniaku w wątrobie.    ^{w 1}