524 | Rozdział 32 III D
• W warunkach podstawowych przy ilorazie oddechowym 0,82 dorosły człowiek wytwarza dziennie średnio około 300 I (13 moll) CO„ (tnb. 32-1).
5. Płuca oraz nerki stanowią gldwne drogi eliminacji protondw i decydują o utrzymaniu prawidłowego [HC03']/S • Pc0.
a. W ciągu dnia płuca eliminują COa w ilości odpowiadającej 20-40 1 1 N kwasu (20 000-40 000 mEq jonów H'), co oznacza , że z ilości C02 wytwarzanego dziennie przez organizm można potencjalnie otrzymad 20-40 Eq jonów H*.
b. W ciągu doby nerki usuwają jony H‘ w ilości odpowiadającej 50-150 ml 1N kwasu (50-150 mEq Hł).
6. W warunkach podstawowych płuca usuwają C02 z krwi w tempie 200 ml/min. Jeżeli przyjąć, że spoczynkowa objętość minutowa serca wynosi 5 1, to każdy litr krwi otrzymuje 40 ml C02 na minutę (tzn. 51/min • 40 ml/1 - 200 ml/min).
7. Przemiany metaboliczne nie prowadzą do kumulacji wolnych jonów H\ ponieważ wszystkie jony H* powstające w tych przemianach są włączane w cząsteczki wody.
eH Buforowanie H2C03 odbywa się głównie za pomocą buforów niewęglanowych —■* (tzn. białek, fosforanów organicznych i nieorganicznych, hemoglobiny). Znaczna część tych procesów zachodzi w krwinkach czerwonych, w których hemoglobina stanowi ilościowo najważniejszy wewnątrzkomórkowy układ buforowy.
KWASY NIEWĘGLOWE nie mogą być przekształcone w C02, dlatego noszą nazwę kwasów nielotnych (lub stałych). Kwasy te nie mogą być przekształcone w lotne pochodne, lecz są buforowane, a następnie usuwane przez nerkę. Kwasy nielotne są dostarczane w diecie, pochodzą z pośrednich przemian metabolicznych oraz gromadzą się na skutek utraty jonów HC03~ z kałem (tab. 32-2).
A.
Dieta. Dieta wysokobiałkowa dostarcza więcej kwasów niż zasad.
1. Wprawdzie takie substancje odżywcze, jak glukoza i triglicerydy, nie są kwasami, ale w wyniku ich przemian metabolicznych powstaje C02, który reaguje z wodą, tworząc kwas węglowy, a ten z kolei dysocjuje na jony H* i HC03*.
2. Dieta wegetariańska prowadzi do wytworzenia nadmiaru zasad, które są wydalane przez nerkę w postaci HC03~.
TABELA 32-2. Źródła nielotnych kwasów u ludzi
Źródło |
Ilość (mEq/dz.) |
Kwas nielotny |
Dieta |
30 |
fosfoproteiny, aminokwasy |
zawierające siarkę, chlorki | ||
Metabolizm pośredni |
30 |
ketokwasy, kwas mlekowy |
Utrata z kałem |
30 |
utrata HC03' |