12219 lastscan7

PROBLEMY BADAWCZE GEOGRAFII POLITYCZNEJ OSTATNIEJ DEKADY XX w.

Na^owsze studia z geografii politycznej dotyczą systemów politycznych w skali ponadnarodowej, państwa narodowego, wewnatrzregionalnej lokalnej jednostki terytorialnej, nowych pojec i wymiarów przestrzeni politycznej. Za szczególnie ważne uważa się w światowej geografii politycznej trzy zakresy problemowe:

1.    współistnienie systemów narodowych i politycznych

2.    wewnętrzna organizacje przestrzenna państwa

3.    zdolności egzystencjalne małych państw narodowych

Poza tymi zakresami badan geografii politycznej istnieją również inne o dużym znaczeniu, do których realizacji stosuje się metody analizy geograficznej:

■    płaszczyzna styku pomiędzy „wielkimi międzynarodowymi ugrupowaniami gospodarczo - politycznymi

*    zgrupowania państw i ich wewnętrzne napięcia

■    obszary napiec i konfliktów na swiecie

■    parametry przestrzenne rożnych państw w stosunku do grupy mniejszości, z określeniem ich dynamiki

■    stosunek ludzi do wielkich ideologii rozmieszczonych przestrzennie i przenikających się wzajemnie w poszczególnych krajach i w skali świata

*    problemy ochrony środowiska w polityce międzynarodowej

■    geografia karty praw człowieka

II. MAPA POLITYCZNA SWIAIA

ZARYS HISTORYCZNY ZMIAN NA MAPIE POLITYCZNEJ ŚWIATA

Charakterystyczna cecha stosunków panujących do czasów' wielkich odkryć geograficznych było rozbicie ówczesnego świata na izolowane obszary. Z powodu słabego rozwoju dróg i srodkow komunikacji obszary Afryki, Azji i Ameryki faktycznie były nie znane mieszkańcom Europy. W starożytności duża wiedze o swiecie mieli Fenicjanie, Kartagińczycy i Grecy, znajacy dobrze obszary mórz Śródziemnego i Czarnego oraz wybrzeża Europy Zachodniej. Dopiero wraz z rozwojemgospodarczym oraz wewnętrznych i międzynarodowych powiązań handlowych w europie zaczęły powstawać wielkie państwa, którym towarzyszył proces tworzenia się narodow. Dzięki rozwojowi transportu obszary dotychczas izolowane wiązały się wzajemnie, a terytoria państwowe stawały się jednym organizmem gospodarczym. Rozpoczął się okres wielkich odkryć geograficznych, w którym trzy fakty odegrały bardzo istotna role i zaważyły na podzielę politycznym świata na wiełe wieków. Były to: odkrycie Ameryki przez Kolumba, podroż Casco da Gamy do Indii, pierwsza podroż dookoła świata Magellana. Grupę państw odkrywców i zdobywców nowych terenów tworzyły: Portugalia, Hiszpania, Holandia, Anglia i Francja, do których potem dołączyły Niemcy, Rosja i Stany Zjednoczone. Pierwsze rozpoczęły podboj kolonii Portugalia i Hiszpania. Portugalia w XVIw. Osiągnęła maksymalny zasięg imperium kolonialnego. Od końca XVIIw. Do początku Xix. Trwała rywalizacja o hegemonie miedzy Wielka Brytania i Francja w Afryce, Azji i Ameryce. Głównym źródłem sukcesów Wielkiej Brytanii w walce z jej konkurentem była silna flota. Wielka Brytania dążyła przede wszystkim do opanowania mórz i kontrolowania ważniejszych szlaków morskich. Na kontynencie eurazjatyckim największych podbojow terytorialnych w XVII i Xviii. dokonała Rosja, opanowując Syberie, Az po Ocean Spokojny oraz Azje Środkowa i Kaukaz, a w Ameryce Północnej - Alaskę. Odkrycia geograficzne i podboje

7