532
aromatycznych aldehydów z bezwodnikami kwasów karboksylowych. Najprostszym przykładem jest synteza kwasu cynamonowego z aldehydu benzoesowego i bezwodnika kwasu octowego. Reakcja Perkina przypomina nieco reakcję ab dołową, ponieważ w jej pierwszym etapie z bezwodnika powstaje karboanion, który następnie przyłącza się do karbonylowego atomu węgla w aldehydzie. Reakcja Perkina nic ma bardzo dużego znaczenia i dlatego powoli znika z nowoczesnych podręczników chemii organicznej
1. CH3COOK
C.H.CHO + (CH,CO).0 °trzeW2?- - e4H5GH=CHCOOH
2. hydroliza
kwas cynamonowy
synteza kwasu cynamonowego w reakcji Perkina
Do syntezy estrów <x,p-nienasyconych kwasów karboksylowych służy między innymi reakcja Knoevenagela. W reakcji tej substratami są aldehydy lub ketony i związki łatwo wytwarzające karboaniony, na przykład estry kwasu mało-nowego i acetylooctowego. Mechanizm polega na przyłączeniu karboanionów do grupy karbonylowej i odwodnieniu produktu przyłączenia. Reakcja jest katalizowana przez amoniak lub aminy, stosowane w postaci soli z kwasami karboksylowymi W poniższym przykładzie katalizatorem jest octan amonu.
^CCHj CH,COONHj ^CCH,
C.H.CHO + CH, -|-=-» CJŁCH-C. „„
^COOEt
przykład reakcji Knoevenagela
Nienasyconym estrem produkowanym w bardzo dużych ilościach jest ester metylowy kwasu 2-mctyłopropenowego, nazywany potocznie metakrylanem metylu. W jednej z metod otrzymywania tego estru pierwszym etapem jest synteza cyjanohydryny przez przyłączenie cyjanowodoru do acetonu. W następnym etapie cyjanobydryna jest poddawana reakcji z metanolem. W wyniku tej reakcji grupa cyjanowa zostaje przekształcona w grupę estrową z jednoczesnym odwodnieniem.
CH,
CH,s'C-0 + HCN CH,"
HO-C-CN H,-CHł— CHj”C-COOCHj CH, ^H,
2-hydroksy-2-pro- "tUkryUn m«ylu
panonitryl
(cyjanohydryna acetonu)