17

8. Obliczanie masy i współrzędnych środka masy statku po częściowym załadunku łub wyładunku

W praktyce żeglugowej często zachodzi konieczność wyznaczania masy i współrzędnych środka masy statku po niewielkich zmianach w ładunku przewożonym przez statek W takich wypadkach można uniknąć konieczności przeprowadzania obliczeń masowych od podstaw, stosując odpow iednie metody obliczeniowe.

Doładowanie dodatkowego ładunku do pustej ładowni

Gdy na statek do pustej ładowni lub innego pomieszczenia przyjmie się jednorodny ładunek o masie m_G, nowe współrzędne środka masy statku oblicza się z równania momentów:

M_z *w_G2 = M_i w_gi +m_c w_c

gdzie:

M/ = M | + mę - masa statku po załadunku,

^WG2 ⁰ współrzędna x lub z środka masy statku po załadunku.

M |    - masa statku przed załadunkiem,

w_Gj - współrzędna x lub z środka masy statku przed załadunkiem, m^ - masa przyjętego ładunku.

w_G - współrzędna x lub z środka masy przyjętego ładunku, wyznaczane z tablicy skalowania ładowni.

Z tego równania wyznacza się wzory na współrzędne środka masy statku po załadunku:

^Ml ^xGI^+mC ^xC

*G2 -~-

Mj + m

Mj-zci + mc-zc

ZG2--TT-

Mj + m

a gdy ładunek został załadowany niesymetrycznie:

mr

yc,2=77^JSi— yc

M i 4* m

dla y_G| = 0 - statek przed załadunkiem był załadowany symetrycznie

gdzie:

yę - współrzędna poprzeczna środka masy przyjętego ładunku

Gdy na statek przyjmie się ładunki do kilku pustych ładowni, obliczenia współrzędnych środka masy statku po załadunku przeprowadza się w tabeli obliczeń masowych. Sposób postępowania podobny jest do opisanego w rozdziale 3, z tym że zamiast parametrów statku pustego podaje się parametry (masę i współrzędne środka masy) statku przed załadunkiem. W następnych rubrykach wpisuje się kolejno tylko ładunki przyjmowane na statek

Wyładowanie ładunku z ładowni

Przy wy ładowaniu całego ładunku z jednej ładowni w spółrzędne środka masy statku po wyładunku oblicza się ze wzorów:

^XG2

^Mr^xGi“^mc ^xc

M | — m_c

M, z_G, -m_c Zq

^ZG2~-TT-

M| -m_c

gdzie:

mq    - masa ładunku wyładowanego,

X{\ zę - współrzędne środka masy ładunku wyładowanego, wyznaczone z tablicy skalowania ładowni.

Podczas opróżniania z ładunku kilku ładowni obliczenia przeprowadza się w tabeli obliczeń masowych, wpisując ujemne masy dla ładunków wyładowywanych.

Przykład 6

Statek B-354 wszedł do portu, mając masę Mj = 17 200 t. współrzędne środka masy statku były równe: Xq\ = 68.12 m. z^j = 8.16 m. Z ładowni 3 wy ładowano całkowicie ładunek masowy luzem o współczynniku załadowania Ky * 1.58 m³/t. Ładownia była nim napełniona do pełna. Do pustej ładowni 2 załadowano m₂ = 800 t drobnicy o współczynniku załadowania K₂ = 2.18 m*/t. Do pustej ładowni 4 i na

31