18989 skanowanie0010 (94)

-modyfikacja bilansu wodnego

-Uniemożliwienie bezpośredniego kontaktu (zwierząt, ludzi) z zanieczyszczoną glebą, -modyfikacja warunków redox np. toksycznego Cr.

-stymulacja chemisorpcji metali w ryzosferze, tworzenie wtórnych materiałów

Ogólna zasada usuwania metali ciężkich z gleb polega ńa radykalnym zwiększeniu ich rozpuszczalności oraz wymyciu tak uzyskanej fazy ciekłej. Zabieg taki można realizować w dwojaki sposób:

-in situ -na miejscu, czyli tam gdzie nastąpiło zanieczyszczenie,

-ex situ -poza miejscem zanieczyszczenia, w specjalnym zakładzie oczyszczania gleb Ten podział metod oczyszczania dotyczy nie tylko usuwania z gleb nadmiaru metali ciężkich, ale także innych substancji zanieczyszczających gleby, w tym związków organicznych.

Dostępne metody oczyszczania gleb z pierwiastków .metalicznych to:

-wymywanie In situ -ekstrakcja ex situ

-usuwanie metodami elektrochemicznymi - In situ -połączona metoda ekstrakcyjno - elektrochemiczna - ex- situ -odparowanie zanieczyszczeń lotnych (prajsiycznie dotyczy tylko Hg i Sefp.

-fitoremediacja (fitbekstrakcja)

Wymywanie metali ciężkich In situ odbywa się dzięki wprowadzeniu do gleby, za pomocą systemu deszczowni lub studni zasilających wody z odczynnikiem zwiększającym rozpuszczalność metali, to jest z dodatkiem rozcieńczonych kwasów mineralnych (np. HC1, HNO3) lub odczynników kompleksujących (np. kwasu cytrynowego, kwasu octowego,

EDTA, glicyny).

Analogiczny efekt uwalniania metali ciężkich z gleby można uzyskać także ex situ, gdzie zdjętą zanieczyszczoną glebę przewozi się do zakładu oczyszczani, w którym jest ona wytrząsana z wodą zawierającą roztwór kwasu lub związek kompleksujący. Metoda ta, dzięki zastosowaniu dużej ilości roztworu płuczącego i korzystnemu przesunięciu równowagi faza stała — roztwór oraz dobremu wymieszaniu układu, jest skuteczniej sza niż wymywanie In situ, Me- .w związku z koniecznością zdjęcia i transportu gleby-jest też znacznie droższa.

Nie do wszystkich gleb można metodę tę zastosować, gdyż nie jest łatwo odzyskać z zawiesiny frakcję ilastą. Dlatego w praktyce metoda ekstrakcji ex situ nadajdsię tylko do " oczyszczenia gleb piaszczystych i piaszczysto - żwirowych ubogich we frakcje ilaste.

W metodach elektrochemicznych - wykorzystuje się do usunięcia metali ciężkich z gleby mechanizm elektrolizy. W wyniku silnego zakwaszenia gleby przeprowadza się metale obecne w roztworze glebowym do postaci wolnych kationów, ęo pozwala na ich wydzielenie*¹ na powierzchni elektrod. Metody elektrochemiczne można stosować In situ - wówczas elektrody wprowadza się do gleby w niewielkich odległościach od siebie: od 1 do 6 m, lepsze efekty daje natomiast elektrooczyszczanie prowadzone metodą ex situ. W praktyce usuwanie y gleby metodami elektrochemicznymi niektórych metali przysparza sporo problemów.. Szczególnie trudno jest usunąć frakcje metali silnie związane z fazą stałą oraz takie, które w roztworze glebowym — nawet silnie kwaśnych środowisku — tworzą formy skompleksowane,