5 (970)

5

2.2. Składniki bilansu wodnego

Bezpośrednią przyczyną meliorowania dolinowych siedlisk jest ich nadmierne uwilgotnienie objawiające się m.in. występowaniem:

-    wysokiego poziomu wody gruntowej,

-    higrofilnej roślinności,

-    gleb hydrogenicznych.

Usunięcie nadmiaru wody za pomocą środków technicznych jest obecnie stosunkowo prostym zabiegiem. Takie jednak postępowanie bez wnikliwej oceny wielkości i roli czynników kształtujących stosunki wodne byłoby rozwiązaniem błędnym. Występujący przed melioracją nadmiar wody po wykonaniu sieci odwadniającej bez budowli regulacyjnych może bowiem okazać się nadmiarem względnym i zapoczątkować niekorzystne zmiany w środowisku przyrodniczym.

Stosunki wodne na danym obszarze są wynikiem kompleksowego oddziaływania wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą: i - typ oraz intensywność zasilania wodą obiektu,

- warunki odpływu wody z obszaru, parowanie terenowe,

| - retencja.

Aby dokonać oceny potrzeby i kierunku melioracji konieczne jest wykonanie analizy poszczególnych elementów bilansu wodnego (rys. 5.2) rozpatrywanego obiektu. Ze względu na wzajemne sprzężenia zachodzące między poszczególnymi częściami zlewni (obszary wododziałowe, zbocza, dolina), analizę taką należałoby przeprowadzić uwzględniając gospodarkę wodną całej zlewni.

Niskie położenie siedlisk łąkowych w zlewni jest przyczyną, że stosunki wodne są tu kształtowane głównie przez dwa czynniki; zasilanie i odpływ.

Opad atmosferyczny		Odpływ		Parowanie terenowe		Retencja
Dopływ gruntowy		0 >1 -8 1		Intercepcja		Powierzchniowa
Dopływ powierzchniowy	=	urumowy	+	Transpiracja roślin	±	Gruntowa
				Parowanie z powierzchni gleby
				Parowanie z powierzchni wody

RYS. 5.2. Elementy bilansu wodnego

2.3. Zasilanie terenów dolinowych i W zasilaniu obszaru mogą brać udział: opady atmosferyczne,

I - wody gruntowe,

" - wody powierzchniowe spływające z wyższych partii zlewni oraz powodziowe.

Typ zasilania przeważający na danym obszarze zależy od jego położenia w zlewni oraz od warunków geologicznych, geomorfologicznych i hydrogeologicznyćh. Zgodnie ze schematem przedstawionym na rysunku 5.3 najbardziej złożone zasilanie występuje na obszarach dolinowych, gdzie nakładać się mogą praktycznie wszystkie typy zasilania. Na zboczach przeważa zasilanie wodami opadowymi, chociaż w lokalnych obniżeniach można spotkać zalegające lustro wody gruntowej. Występować może również zasilanie wodami naporowymi lub wodą gruntową wypływającą na powierzchnię w postaci źródeł. Na obszarach wododziałowych główną role w zasilaniu mają opady atmosferyczne. Na płaskich bezodpływowych obszarach, gdzie przy powierzchni zalegają gleby przepuszczalne na płytkich utworach nieprzepuszczalnych istotne znaczenie ma zasilanie gruntowe. Przypadki zasilania obszarów wododziałowych wodami naporowymi są rzadko spotykane.