page0034

26 Summa teologiczna

niemoźliwem, by dwie przyczyny zupełne były bezpośredniemi przyczynami jednej i tej samej rzeczy. Jest to jasnem w każdym rodzaju przyczyn; jest bowiem jedna forma najbliższa jednej rzeczy i jeden jest najbliższy poruszający, chociaż może być więcej poruszających dalszych. — Nie dowodzi też niczego przykład o kilku ludziach łódź ciągnących, żaden z nich bowiem nie jest doskonałym motorem, skoro siła każdego z nich jest niewystarczająca do poruszenia, lecz wszyscy razem są zamiast jednego motoru, o ile wszystkie siły ich skupiają się celem wykonania jednego ruchu. Stąd, skoro się mówi, że anioł jest w miejscu przez to, że moc jego bezpośrednio dotyka tego miejsca sposobem tego, który obejmuje doskonale, jak powiedziano (w par. 1), może tylko jeden anioł być w jednem miejscu.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Temu, by wielu' aniołów było w jednem miejscu, nie stoi na przeszkodzie wypełnianie miejsca, lecz inna przyczyna, jak powiedziano (w corpus paragrafu).

Odpowiedź na drugi zarzut. Anioł i ciało nie są w miejscu w ten sam sposób. Stąd wniosek nie jest słuszny.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Ani szatana ani duszy nie przyrównuje się do ciała według tego samego stosunku przyczynowego, skoro dusza jest formą, a szatan nią nie jest. Stąd wniosek nie jest słuszny.

http://rcin.org.pl