page0032

24

Summa teologiczna

Fid. Orth. (cap. 3) że gdzie aniot działa, tam jest. Lecz czasem działa równocześnie w wielu miejscach, jak to widać u anioła niszczącego Sodomę. (K.s. Rodź. XIX, 25). Zatem anioł może być równocześnie w wielu miejscach.

Lecz przeciwne m jest, co mówi Damascen II di Fid. Orth. (cap. Ili), że aniołowie gdy są w niebie, nie są na ziemi.

Odpowiadam, że anioł ma moc i istotność skończoną. Boża zaś moc i istotność jest nieskończona i jest powszechną przyczyną wszystkiego. 1 dlatego wszystko się dzieje Jego mocą, a jest nietylko w wielu miejscach, ale wszędzie. Moc zaś anioła, ponieważ jest skończona, nie rozciąga się na wszystko, lecz na coś jednego, określonego. Trzeba bowiem, by to co się przyrównuje do jednej mocy, przyrównywało się do niej jako coś jednego. Jak więc powszechny byt przyrównuje się jako coś jednego do powszechnej mocy Boga, tak i jakiś poszczególny byt przyrównuje się jako coś jednego do mocy anioła. Stąd skoro anioł jest w miejscu przez zastosowanie swej mocy do tego miejsca, wynika, że nie jest wszędzie, ani w wielu miejscach, lecz tylko w jedneni miejscu.

Jednak co do tego pomylili się niektórzy. Jedni bowiem, nie potrafiąc wyjść poza wyobraźnię, przypuścili niepodzielność anioła na sposób niepodzielności punktu i dlatego myśleli, że anioł może być tylko w miejscu, które jest punktem. — Lecz jest oczywistem, że się mylili; punkt bowiem jest czemś niepodziel-nem mającem położenie, lecz anioł jest niepodzielny, istniejąc poza rodzajem ilości i położenia. Stąd nie potrzeba, by miał określone jedno miejsce niepodzielne co do położenia, lecz czy to podzielne, czy niepodzielne, czy większe czy mniejsze, według tego jak z wolnej woli stosuje swą moc do ciała większego, czy mniejszego. I tak całe ciało, do którego przez swą moc się stośuje, odpowiada mu jako jedno miejsce. Nie potrzeba jednak by,- jeśli jakiś anioł porusza niebiosa, był wszędzie. Po pierwsze mianowicie dlatego, że moc jego stosuje się tylko do tego, Co on najpierw porusza. Jest zaś jedna część niebios, w któfej jest najpierw ruch, mianowicie część wschodnia. Stąd także Filozof VIII Physic. przypisuje moc poruszającego niebem części wschodniej. • - Po drugie, ponieważ Filozof nie twierdzi, że jedna substancja oddzielona porusza bezpośrednio wszystkiemi światami,

http://rcin.org.pl