page0096

88 Summa teologiczna

jest przedmiot, który się przedstawia władzy pożądającej i ze strony rozumu i ze strony umysłu. Stąd w aniołach, którzy są tylko umysłowi, niema pożądania wyższego od woli.

Odpowiedź na drugi zarzut. Chociaż nazwa części pożądającej jest wzięta od pożądania tego, czego się nie ma, jednak część pożądająca rozciąga się nietylko do tych rzeczy, ale także do wielu innych. Tak i nazwa kamienia (lapis) wzięta jest od urażania nogi (laesio pedis), chociaż jednak nie to jedno jest właściwością kamienia. Podobnie możność popędliwą (irascibilis) nazywa się od gniewu (ira), chociaż w niej zawiera się wiele innych namiętności, jak nadzieja, odwaga i tern podobne.

Odpowiedź na trzeci zarzut. Wolę nazywa się poruszającym poruszanym według tego, że chcenie jest pewnym ruchem, jak i rozumienie; nic bowiem nie przeszkadza, by w aniołach był taki ruch, ponieważ taki ruch jest czynem czegoś doskonałego, jak powiedziano w III de Anima.

§ 2. CZY W ANIOŁACH WOLA RÓŻNI SIĘ OD UMYSŁU

ł NATURY.

Do drugiego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że u aniołów wola nie różni się od umysłu i natury. Anioł bowiem jest bardziej pojedynczy od ciała naturalnego. Lecz ciało naturalne przez swoją formę skłania się do swego celu, którym jest jego dobro. Tern bardziej więc anioł. Formą zaś anioła jest albo sama natura, w której bytuje substancjalnie, albo idea, która jest w jego umyśle. Zatem anioł skłania się do dobra przez swą naturę i przez ideę poznawczą. Ta zaś skłonność do dobra należy do woli. Zatem wola anioła nie jest niczem innem, jak jego naturą albo umysłem.

Zarzut drugi. Oprócz tego, przedmiotem umysłu jest prawda, woli zaś dobro. Dobro zaś i prawda nie różnią się rzeczowo lecz tylko pojęciowo. Zatem wola i umysł nie różnią się rzeczowo.

Zarzut trzeci. Oprócz tego rozróżnienie wspólnego i swoistego nie rozróżnia władz, ta sama bowiem władza widzenia odnosi się do barwy i do białości. Wydaje się jednak, że dobro i prawda stoją do siebie w stosunku wspólnego do swo-

http://rcin.org.pl