page0010

2 Summa teologiczna

scen mówi w księdze II de Fid. Orth. cap. II, że anioł nazywa się niecielesnym i niematerjalnym odnośnie do nas, lecz w porównania do Boga jest cielesnym i materjalnym. Zatem nie jest niecielesnym wprost.

Zarzut drugi. Oprócz tego, tylko ciało się porusza, jak się tego dowodzi w VI Physic. Lecz Damascen mówi tamże, że anioł jest substancją intelektualną, zawsze ruchomą. Anioł więc jest substancją cielesną.

Zarzut trzeci. Oprócz tego mówi Ambroży w księdze de Spiritu Sancto (1. ł, c. VII): Wszelkie stworzenie otoczone jest pewnemi granicami swej natury. Być zaś ograniczonym, jest swoistą właściwością ciał. Zatem każde stworzenie jest cielesne. Aniołowie zaś są stworzeniami Boga, jak widać w Psalmie CXLVII1, 2: Chwalcie Pana wszyscy aniołowie Jego*) a. następnie jest dodane (w. 5): Albowiem On rzekł i uczynione są: On rozkazał i stworzone są. Zatem aniołowie są cieleśni.

Lecz przeciwnem temu jest to co powiedziano w Psalmie CIII, 4: Który czyni anioły Swoje duchami**).

Odpowiadam, że musi się przyjąć jakieś stworzenia niecielesne. To bowiem co Bóg przedewszystkiem zamierzył w rzeczach stworzonych, jest to dobro, które polega na upodobnieniu do Boga. Zachodzi zaś doskonałe upodobnienie skutku do przyczyny, gdy skutek naśladuje przyczynę odnośnie do tego, przez co przyczyna wywołuje skutek; jak naprzykład ciepło sprawia ciepło. Bóg zaś stworzenie powołuje do bytu umysłem i wolą, jak okazano powyżej (R. XIV, par. 8, R. XIX, par. 4). Stąd wymaga się do doskonałości wszechświata, by były jakieś stworzenia rozumne. Rozumienie zaś nie może być czynnością ciała, ani jakiejś władzy cielesnej, każde bowiem ciało jest ograniczone do tu i teraz. Stąd, by wszechświat był doskonały, należy przyjąć istnienie jakiegoś stworzenia niecielesnego.

Starożytni zaś, nie znając siły rozumu i nie rozróżniając między zmysłem i umysłem, mniemali, że istnieje na świecie tylko to, co można dostrzec zmysłem albo wyobraźnią. A ponieważ pod wyobraźnię podpada tylko ciało, mniemali, że nie istnieje inny byt

*) Vulg.: Chwalcie Go wszyscy aniołowie Jego. **) Vulg.: Który czynisz anioły Twoje duchy.

http://rcin.org.pl