12 Summa teologiczna
zniszczalni. Mówi bowiem Damascen, De Fide Orth. I. II, c. 3
0 aniele, że jest on substancją umysłową, która otrzymała nieśmiertelność z łaski a nie z natury.
Zarzut drugi. Oprócz tego mówi Platon w Tim.: O bogowie bogów, których jestem twórcą a tak samo ojcem, dziełami doprawdy jesteście mojemi, z natury podlegającemi zepsuciu, jednak z mojej woli niezniszczalnemi. Pod tymi zaś bogami nie można rozumieć niczego innego, jak aniołów. Zatem aniołowie z natury swojej są zniszczalni.
Zarzut trzeci. Oprócz tego, według Grzegorza (Morał. I. XVI, c. 37) wszystko popadłoby w nicość, gdyby go nie zachowywała ręka Wszechmocnego. Lecz to, co może się obrócić w nicość, jest zniszczalne. Zatem skoro Bóg uczynił aniołów, wydaje się, że’ z natury swej są zniszczalni.
Lecz przeciwnem jest co mówi Dionizy IV c. de Div. Nom., że substancje rozumne mają życie niekończące się, istniejąc wolne od powszechnego zepsucia, śmierci i materji
1 rodzenia.
Odpowiadam, że należy powiedzieć, iż aniołowie z natury swojej są niezniszczalni. A powód tego leży w tern, że każda rzecz psuje się tylko przez to, że forma jej oddziela się od materji. Stąd skoro anioł jest samą substancjalnie bytującą formą, jak wynika z tego co powyżej powiedziano (par. 2), jest nie-możliwem, by jego substancja podlegała zniszczeniu. Tego bowiem co samo przez się należy do jakiejś rzeczy, nigdy od niej nie można oddzielić; od tej zaś rzeczy, do której należy przez związek z czemś innem, można je oddzielić, gdy się oddzieli to, ze względu na co do niej należało. Okrągłości bowiem nie można oddzielić od koła, ponieważ sama przez się do niego należy. Lecz koło spiżowe może utracić okrągłość przez to, że figurę oddzieli się od spiżu. Byt zaś jako taki należy do formy, każda rzecz bowiem jest bytem w czynie, o ile ma formę. Materja zaś jest bytem w czynie przez formę To więc co złożone z materji i formy, przestaje być w czynie przez to, że forma oddziela się od materji. Lecz jeśli sama forma istnieje substancjalnie w swym bycie, jak to jest w aniołach, jak powiedziano (powyżej), nie może stracić bytu. Sama więc niematerjalność anioła jest powodem, dla którego anioł z natury nie podlega zniszczeniu.