page0052

44

Summa teologiczna

leży też do pojęcia umysłu biernego, by był oświecany co do tajemnic nadprzyrodzonych, co do poznania których jest czasem w możności. Jeśliby zaś ktoś chciał nazywać te rzeczy umysłem czynnym i biernym, będzie mówił różnoznacznie, i nie potrzeba troszczyć się o wyrazy.

§ 5. CZY W ANIOŁACH JEST TYLKO ROZUMOWE POZNANIE.

Do piątego paragrafu tak przystępujemy.

Zarzut pierwszy. Wydaje się, że w aniołach nie jest tylko rozumowe poznanie. Mówi bowiem Augustyn VIII De Civ. Dei, że w aniołach jest życie, które rozumie i czuje. Zatem jest w nich władza odczuwania.

Zarzut drugi. Oprócz tego mówi Izydor De summo bono lib. I, że aniołowie wiele wiedzą z doświadczenia. Doświadczenie zaś nabywa się z wielu wspomnień, jak powiedziano w I Metaph. Zatem jest w nich także władza pamięciowa.

Zarzut trzeci. Oprócz tego mówi Dionizy IV c. De Div. Nom., że w szatanach jest wyobraźnia przewrotna. Wyobraźnia zaś należy do władzy wyobrażeniowej. Zatem w szatanach istnieje władza wyobrażeniowa. I z tego samego powodu w aniołach, ponieważ mają tę samą naturę.

Lecz przeciwnie mówi Grzegorz w homilji na Wniebowstąpienie (in Ewang. 29), że człowiek czuje z bydłem, a rozumie z aniołami.

Odpowiadam, że w duszy naszej są pewne władze, których działania są wykonywane przez organa cielesne; i tego rodzaju władze są czynami niektórych części ciała, jak naprzykład wzrok w oku, a słuch w uchu. Są zaś znowu pewne władze naszej duszy, których działań organa cielesne nie wykonywują, jak rozum i wola, i takie nie są czynami jakichś części ciała. — Aniołowie zaś nie mają ciał z natury z nimi złączonych, jak wynika z tego co powiedziano powyżej (R. LI, par. 1). Stąd z pośród władz duszy mogą być ich własnością tylko rozum i wola.

I to także mówi Komentator XII Metaph., że substancje odłączone dzielą się na rozum i wolę. — I to zgadza się z porządkiem wszechświata, by najwyższe stworzenie rozumne było całkowicie rozumnem, a nie częściowo, jak nasza dusza. -¹-

http://rcin.org.pl