page0040

32 Summa teologiczna

dłoń i wchodzi do drugiej. Według tego więc, jak się dzieli wielkość dłoni, według tego mnożą się miejsca pośrednie, każdy bowiem punkt wyznaczony w wielkości pierwszej dłoni, jest początkiem jednego miejsca, a punkt wyznaczony w wielkości drugiej dłoni, jest jego końcem. Stąd, skoro wielkość jest podzielna w nieskończoność, a punktów w możności jest także nieskończenie wiele w każdej wielkości, wynika, że pomiędzy jakiemi-kolwiek dwoma miejscami jest nieskończenie wiele miejsc pośrednich.

To zaś co się porusza, wyczerpuje nieskończoność miejsc pośrednich tylko przez ciągłość ruchu, jak bowiem jest nieskończenie wiele miejsc pośrednich w możności, tak i w ruchu ciągłym należy przyjąć nieskończoności jakieś w możności. Jeśli więc ruch nie jest ciągły, wszystkie części ruchu będą w czynie policzone. Jeśli więc jakaś rzecz ruchoma porusza się ruchem nieciągłym, wynika, że albo nie przechodzi przez wszystkie miejsca pośrednie, lub że czynnie przelicza nieskończenie wie'e miejsc pośrednich, a to jest niemożliwem. Tak więc, o ile ruch anioła nie jest ciągły, nie przechodzi przez wszystkie miejsca pośrednie. To zaś, mianowicie poruszanie się od krańca do krańca, a nie przez miejsce pośrednie, może być właściwością anioła, lecz nie ciała, ponieważ ciało mierzy się i objęte jest miejscem. Stąd musi stosować się do praw miejsca w swym ruchu. Lecz substancja anioła nie jest poddana miejscu jako zawarta, lecz jest nad nie wyższa jako zawierająca. Stąd w mocy jego jest stosować się do miejsca o ile chce, czy to przez miejsce pośrednie, czy bez niego.

Odpowiedź na pierwszy zarzut. Miejsca anioła nie uważa się za równe mu co do wielkości, lecz co do zetknięcia się mocy. I tak miejsce anioła może być podzielne, a nie zawsze jest punktem. Lecz jednak miejsca pośrednie, także podzielne, są nieskończone, jak powiedziano (w corpus paragrafu), lecz wyczerpują się przez ciągłość ruchu, jak wynika z tego, co powiedziano poprzednio.

Odpowiedź na drugi zarzut. Jak długo anioł porusza się miejscowo, stosuje się jego istotność do różnych miejsc, istotności zaś duszy nie stosuje się do rzeczy o których myśli, lecz raczej rzeczy pomyślane są w niej 1 dlatego niema podobieństwa.

http://rcin.org.pl