skan125

zwiedza się bowiem objętość płynu przepełniającego tkankę (jest to bezpośrednią przyczyną obrzmienia zapalnego). Gdy ciśnienie śródtkankowe wzrośnie w stopniu dostatecznym, aby zrównoważyć siły warunkujące przemieszczanie płynu z naczyń do otaczającej tkanki, tworzenie \\'ysięku ustaje, a wzajemny układ sił Starłinga ustala się na nowym, zmienionym poziomie.

Wśród postaci zapalenia wysiękowego szczególne miejsce zajmuje zapalenie ropne (łac. inflammatio purulenta; pus, ropa) o wysięku zawierającym liczne, emigrujące z naczyń granulocyty obojętnochłonne. Uwalniane z gra-nulocytów enzymy lizosomalne są wtedy przyczyną zupełnego zniszczenia pewnego obszaru tkanki.

Zapalenie wysiękowe (łac. inflammatio exsudativa), kiedy wśród zmian procesu zapalnego dominuje tworzenie wysięku, jest najczęstszym - ale nie jedynym - rodzajem zapalenia. Jeżeli w przebiegu zapalenia przeważają nie procesy tworzenia wysięku, lecz uszkadzające tkankę, mówimy o zapaleniu uszkadzającym (łac. inflammatio alterativa).

Jeżeli dominują procesy wytwórcze (tj. rozplem komórek), mówimy o zapaleniu wytwórczym (łac. inflammatio proliferativa). Jednym z rodzajów' zapalenia wytwórczego jest zapalenie ziaminiakowe (łac. inflammatio granulomatosa), charakteryzujące się tworzeniem tkanki bogatej w makro-fagi, komórki plazmatyczne i fibroblasty, z licznymi nowo tworzonymi naczyniami krwionośnymi.

5.4.

Marginacja i emigracja leukocytów; fagocytoza

Wśród komórek biorących udział w procesie ostrego zapalenia największe znaczenie mają granulocyty obojętnochłonne (mikrofagi) oraz monocyty/makrofa-gi. Szczególną właściwością mikrofagów i makrofagów jest fagocytoza: zdolność wchłaniania i niszczenia cząstek nierozpuszczalnych. W ognisku zapalnym wywołanym zakażeniem bakteryjnym fagocyty pochłaniają głównie bakterie patogenne, a także cząstki zniszczonych własnych tkanek ustroju.

W miejscu uszkodzenia tkanki, już we wczesnym okresie zapalenia granulocyty opuszczają - jak wspomniano wyżej - środkowy strumień krwi i zbli-żają się do wewnętrznej strony ściany naczynia, układając się tuż przy komórkach śródbłonka: proces ten nazywamy marginacją (ang. margination) leukocytów. Duże znaczenie ma w nim tworzona w ziarnistościach granulo-eytarnych laktoferryna (białko o dużym powinowactwie do żelaza, występujące także w mleku). Marginacja łatwo przechodzi następnie w przyleganie j^ang- adhesion) granulocytów do komórek śródbłonka naczyniowego. Przyleganie („przytrzymywanie” granulocytów przy komórkach śródbłonka) jest Ptocesem zależnym od wielu substancji; mają tu znaczenie: