54 Rozdział 2 Pocstawowe koncepcje d
zdarzeń, tym większe znaczenie przypisuje się procesowi kształtowania strategii. Paradygmat procesualny wychodzi z założenia, że sukcesu w biznesie nie można skodyfikować, ale wymaga on inwencji zatrudnionych osób27. Podmiot gospodarujący powinien zgromadzić takie swoje zasoby, jak kapitał intelektualny oraz jego umiejętność obserwowania i tworzenia powiązań. Organizacja musi posiadać umiejętność stwarzania miejsca dla nowych idei. Należy wydobyć na światło dzienne i rozpatrzyć każdy pomysł mający na celu poprawienie dostosowania atutów organizacji do otoczenia biznesowego, niezależnie od tego, na którym szczeblu zarządzania organizacji się pojawia. Procesualistyczne myślenie polega na żywotnym zainteresowaniu wewnętrznymi procesami zachodzącymi w podmiocie gospodarczym. Punktem wyjścia paradygmatu procesual-nego jest badanie procesów dziejących się wewnątrz organizacji, a także przekonania o wzajemnym przeplataniu się działania i myślenia28. Do podstawowych koncepcji zarządzania opartych na podejściu procesowym można zaliczyć: TQM (Total Quality Management), SE (Simultaneous Engineering), TCM/FCR (Ma-nagement/Fast Cycle Response), BPR (Business Process Reengineering).
Inną, ciekawą próbę systematyzacji szkół zarządzania strategicznego przedstawia K. Obłój, który wyróżnił cztery szkoły29:
- Tradycyjną planistyczną, o której już wspomniano, charakteryzuje się ona budową sformalizowanej strategii, poprzedzonej szczegółową analizą otoczenia.
- Ewolucyjną - przyjmuje ona ograniczoną możliwość kształtowania procesów realnych, w której nie formułuje się formalnej strategii. Powstaje ona i realizuje w zgodzie z wewnętrzną logiką na styku przypadku, różnych przedsięwzięć organizacyjnych, możliwości zaspokojenia potrzeb konsumenta oraz inercji zachowań przedsiębiorstwa. Procesu tego nie udaje się ani zaplanować, ani sformalizować. W konsekwencji powstaje samorzutny wzorzec strategii doraźnej i przemyślanej. Szkołę tę określa się niekiedy mianem organicznej lub genetycznej.
- Szkoła pozycyjna artykułuje ponownie sformalizowany charakter powstawania strategii i w sposób bardziej dojrzały metodycznie. Podstawowym założeniem jest twierdzenie, że jej istotą jest budowanie przewagi konkurencyjnej. Formułowane strategie mają przede wszystkim charakter produktowo-rynkowy i są tworzone na szczeblu strategicznym jednostek biznesu. Ciężar oceny budowy strategii jest skierowany na otoczenie podmiotu gospodarującego, walkę z konkurencją, minimalizację kosztów i zróżnicowanie.
- Szkoła zasobów i umiejętności wykorzystuje następujące założenia30:
27 Zob. K. Vam der Heijden, op. ciL, s. 49-50.
28 Ibidem, s. 50.
29 K. Obłój, Strategia organizacji, PWE, Warszawa 2001, s. 29-30.
• podstawową praea k miotu wymagań
• podmiot gospoda!
się szczególnie ca
• między zasobami t dynamiczne napio
Wspominając o I nzeba pamiętać, że i dzajami zasobów z p darowania (w szczeg -e. zasoby ogranicza jące się nowe prodafl nazywane rdzennym stają się uniwersał™ ki"2. W epoce twufl Jest za podstawowym rozwoju przedsiębkd strategiczne i opera! niania oraz stosowa! wartości, image firn zmiennej interpretacj bycie tańszym koszl umiejętności w wytw Bardziej syntetjj przedstawia A. Stabi] fikę podejść badaw! siębiorstwa, wyróżni ■ 1) planistyczny (ról k racjonalności, sra I są: strategie, plai k rachunki decyzja 2) pozycyjny (diagn i nej, poszukiwana I rzędziem badawc i tu, krzywa dośua I szego i dalszego).
30 Ibidem, s. 30—35. | W 31 C.K. Prahalad, GlI Review 1990. May-Juan P 32 A.H. Tofłler. Buda ;i996, s. 38.
33 Zob. A. Stabryła. Za