19876 Zeskanowany dokument 21

Rozdział 1. Pojęcie pomocy społecznej

inne umowy bilateralne, przykładem której jest umowa z Republiką Federalną Niemiec¹⁸¹.

Podstawową formą regulacji zagadnień związanych z pomocą społeczną są akty rangi ustawowej. Problematyka ta przynależy do materii ustawowej i z tego powodu wszelkie prawa związane ż prżyznaniem świadczenia z tego zakresu, jak również nakładanie na obywateli obowiązków, musi być związane z określeniem ich w akcie rangi ustawowej. Ustawa reguluje kluczowe kwestie z tego zakresu, jednakże wiele zagadnień wymaga doprecyzowania w drodze aktów wykonawczych. W ramach tych aktów będzie można wyróżnić rozporządzenia wydawane przez naczelne organy administracji rządowej¹⁸², a w szczególności przez Radę Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ministra właściwego w zakresie zabezpieczenia społecznego oraz akty prawa miejscowego wydawane przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Z uwagi na charakter tego typu regulacji wśród aktów prawa miejscowego regulacje z zakresu pomocy społecznej będą zaliczane do przepisów wykonawczych, natomiast w tym zakresie nie należy oczekiwać wydania przepisów porządkowych¹⁸³.

Przedstawione powyżej regulaq'e prawne pozwalają na stwierdzenie, że prawo do pomocy społecznej nie jest prawem, które ma ugruntowaną pozycję konstytucyjną. To, Czy w danyfti porządku prawnym prawo to znajdzie się wśród praw przewidzianych w ustawie zasadniczej, uzależnione jest od woli zarówno tych, którzy przygotowują projekt takiego aktu, jak również od tych, którzy taki projekt zatwierdzają. Należy zauważyć, że umocowanie prawa do pomocy społecznej wśród praw konstytucyjnych wzmacnia pozycję tego prawa, z tego powodu zasadne byłoby - w przypadku nowelizacji Konstytucji RP - wprowadzenie do niej również i tego prawa¹⁸⁴. Problematyka pomocy społecznej znajduje liczne odwołania w aktach prawa międzynarodowego, jednakże - co jest istotne - regula-

¹⁸¹    Umowa z 10 kwietnia 1997 r między Rzeczypospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec

0    wzajemnej pomocy podczas katastrof i klęsk żywiołowych lub innych poważnych wypadków (Dz. U. z 1999 e Nr 22, poz. 201).

¹⁸²    Pojęcie organu naczelnego administracji rządowej jest pojęciem wykorzystywanym przez doktrynę prawa administracyjnego, zob. E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 1998, s. 211.

¹⁸³    Na temat rodzajów aktów prawa miejscowego zob. D. Dąbek, Prawo miejscowe samorządu terytorialnego w obliczu założeń reformy administracji publiczną (w:) Prawo administracyjne w okresie transformacji ustrojowej..., s. 137; D. Dąbek, Prawo miejscowe samorządu terytorialnego, Bydgoszcz-Kraków2003.

¹⁸⁴    Na temat kierunków zmian Konstytucji RP zob. W Skrzydło, Społeczno-polityczne uwarunkowania

1    kierunki zmian Konstytucji RP, Administracja. Teoria - dydaktyka - praktyka 2005, nr 1, s. 68 i n.

cje te mają charakter ogólny i same w sobie nie zawierają żadnego prawa, na które osoby znajdujące się w potrzebie mogłyby się powołać. Kluczowe znaczenie w tym zakresie odgrywają regulacje ustawowe, ponieważ to one wyznaczają zakres prawa do pomocy społecznej, a co za tym idzie określają, z jakich rodzajów świadczeń osoby te będą mogły skorzystać i po spełnieniu jakich wymogów. Zatem można stwierdzić, że pomoc społeczna i wynikające z niej prawa do poszczególnych świadczeń mają podłoże ustawowe, a to oznacza, że ustawodawca ma możliwość takiego modyfikowania kształtu tego prawa, który będzie odpowiadał realizowanej w danym momencie polityce społecznej, jak również uwzględniał dostępne na ten cel środki. Natomiast organy administracji publicznej realizujące pomoc społeczną będą mogły w ramach przysługujących im możliwości rozszerzać zakres świadczeń, jak również podwyższać ich wysokość, przy czym rozstrzygnięcia w tym zakresie będą uzależnione od możliwości, jakimi dysponuje dana jednostka samorządu terytorialnego.