15

I

Przykład 10.3

Czop kołnierzowy łożyska ślizgowego wzdłużnego o średnicy d — 50 mtn jest wykonany ze stali 20H. nawęgloncj i hartowanej (ryś. 10.2). Obciążenie wzdłużne czopa F— 20 kN. Wał obraca się z prędkością n = 300 obr/min. Obliczyć wymiary kołnierza czopa zakładając,ze'panewka jest wykonana z brązu.

'Rozwiązanie

' Dla danej pary maLeriałów (czopa i panwi) przyjmujemy k_a = 8 MPa. Obliczamy średnicę kołnierza

Przyjmujemy D — 80 mm = 8 cm,

Sprawdzamy czop kołnierzowy na rozgrzewanie

D

%

■d

Rys. 10.2. Do przykładu 10.3 (wg (20J)

₆    , . _ir    n‘d_s‘ii

Średnia prędkość v_s =

= 6,5 cm

DFd 8 4-5

2    2

v

F _    4-20 kN

= 6,53 MPa

p_k■ v = 6,53 ■ 1.02 = 6,66 MN/(m■ ś)

TT' 6,5 -300    m

-—4----= 1,02 —

6000    ¹ s

Na podstawie tab.1. 3 [20 j dla panewek z brązu przyjmujemy Ok-;,' ^L,h„„ = 4 -r 6 MN/(m • s).

Warunek nic został spełniony, zatem zwiększamy średnicę kołnierza do

D = 9 cm. Wówczas

r

*■7-300    , ,

r —---------- — .1,1. rn/s

6000 ■ ^/

4-20 kN 5²) cm²

JV» = 4.547-1,1 « 5 MN/(m-s) < (p_k-v)_ltlll,= 4.-^6 MN/fm• s)

t

Zadanie 10J..

JO-

4.547 MPa

4Wi

Łożysko ślizgowe poprzeczne jcsL obciążone ssiłii F — y kN. Czop wału wykonanego zc stali 25 w stanic normalizowanym obraca się z prędkością ohroLową ń — 250 obiymi n. Przyjmując, że pauewjest wykonana 7. mosiądzu, obliczyć główno wymiary łożyska.

Zmianie HI-2

Czop o wymiarach //■•= 30 mm, /=-•• 50 mm wykonano ze siali S15, panewkę zaś ze stopu łożyskowego. Obciążenie łożyska wynosi F -■ 6000 N. n prędkość obrotowa walu » —

- ■ 350 obr/min, Sprawdzić, czy łożysko zosialo prawidłowo zaprojekiowanc.

Zadanie 10.3

Obliczyć -wymiary łożyska ślizgowego poprzecznego, obciążonego siłą F — 70 kN, jeżeli na wał zastosowano'stal 15H (nawęglona i hartowana), a na panew — brąz. Obliczyć, z jaką prędkością obrotowa może pracować wał, jeżeli dla danego łożyska maksymalna wartość iloczynu p*v wynosi 5 MN/(nvs).

Zadanie 10.4

Czop łożyska ślizgowego poprzecznego o wymiarach d= 50 min, /— 80 mm, wykonany ze stali 01T w stanic ulepszonym cieplnie, współpracuje z panewką brązową wylaną stopem łożyskowym. Obliczyć silę, jaką można obciążyć łożysko, oraz maksy ma Iną prędkość obrotową, 7. jaką może. pracować wal, jeżeli dla danego łożysku maksymalna wartość iloczynu p-r wynosi 4.5 MN/(m' S).    -

Zadanie Hl>5

Pionowy wzdłużny czop pierścieniowy łożyska ślizgowego wzdłużnego o średnicy d — 60 mm (rys, 1 (ki ty jest wykonany ze stali St4S.. panewka zaś ze stopu łożyskowego. Czop walu obraca się / prędkością u = 200 obr/min. Obciążenie wzdłużne czopa F = 15 kN, Ustalić wymiar tł_w oraz spni \vdzić I ożysko na rozgrzewa nie.

		n	«

Zadanie 10.6

Obliczyć liczbę kołnierzy, jaką należy zastosować w łożysku ślizgowym wzdłużnym wieIoko.łnicrzo wy m. Materiał czopa walu i panewki — stal 45 w stanie ulepszonym cieplnie, powierzchnie robocze szlifowane i polerowane.

Wymiary czopa 1) = 100 mm, d - 70 mm (rys. 10.3), Siła wzdłużna / = 50 kN.

	—	—i

Wał obraca się z prędkością 11 ••• 200 obr/min. Przyjąć wartość iloczynu

</V    = 4 MN/(ii ■ s).

Kys»10.3. 13o zadania 10,6 (wg [20])

171