14

Przykład 10.1

Obliczyć główne wymiary łożyska ślizgowego poprzecznego, obciążonego silą jF = 15 kN. Wał obraca się z prędkością n ~ 100 obr/miń. Materiał czopa: stal S-l5, materiał pan w i — brąz wylany stopem łożyskowym.

Rozwiązanie

Z tablicy 4 dla stali St5 przyjmujemy fc = 60 MPa. Z podręcznika [20j przyjmujemy k„ = 6 MPa.

ź = . rj 0,45    - 0,45    = 1.423 ■

d V    V 6

Przyjmujemy ż = 1,5.

Obliczamy średnicę czopa    ,

15 kN

• 4,08 cm

y/¹⁰'6‘ 1,5 MPa

Z.tablicy 39 przyjmujemy d= 4.2 cm = 42 mm.

Długość czopa

1 = X-d =- 1,5-42 = 63 mm

Sprawdzamy łożysko na rozgrzewanie

^    ■ F    trw/m    _ _ 0,015 MN    3.14-4,2-J00    m    _ ^ MK

^ chi    6000    0,042ni-0,063 m 6000    s    m-s'

Dla łożysk obrabiarek &V^Ł'W“ (15-2,5) MN/(nrs), zatem warunek na rozgrzewanie jest spełniony.

Przykład 10.2    >.

Obliczyć wymiary łożyska ślizgowego poprzecznego tokarki, obciążonego silą F — 25 kN, Czop osi ruchomej obraca się z prędkością u — 200 obr/min.-Założyć materiał osi: stal St:6 oraz materiał panwi: stop łożyskowy.

Rozwiązanie

Z tablic przyjmujemy; k,_y„ —- 75    — 6 M Pa.

I — - & 0,45 ■ a

0,45-

e

15

.= 1.59

Przyjmujemy /■, ~ 1,6.

.5,1. cm

/Wr™:

VV^ V    6‘1,6 MPa

7! tablicy 39 wg ciągu Ra 40 przyjmujemy (Z= 5,3 cm = 53 mm l~X-d- .1,6-53 = 84,8 mm .

Przyjmujemy l — 85 mm.

1 -

!

Sprawdzamy łożysko na rozgrzewanie

„ ....._ F . x' rf ■' u _    0,025 MN 3,1.4 • 5,3 ■ 200 m „ ^ „ M N

^Pk'^U d-i '6000    0,053 nr0,085 m‘" 6000 s ** '^,0t nrs

Ą •» = 3,08 MN/(m ■ s) >    « (i* 2,5) M.Ń/(m • s)

Warunek na rozgrzewanie nie jest spełniony, należy więc zwiększyć wymiary ■czopa. Z powyższej, zależności wynika, że o spełnieniu warunku decyduje •długość czynna czopa, którą należy zwiększyć co najmniej w stosunku 3,08:2.5 = 1,232. Przyjmujemy i = 105 mm i sprawdzamy czop na zginanie.

5F-1

d*

'5 ■25000-0.105 N-ni

5,3³

cm'

- 88,2 MPa > l\,_l0 - 75 MPa

Warunek nie jest spełniony, należy zatem również zwiększyć średnicę czopa. Przyjmujemy następną średnicę normalną d^ 56 mm— 5,6 cm i dokonuje-,:my sprawdzenia

0.025-MN    3.14-5,6-200 m    MN

m , » p- — .......... ...........,_•    _;________...... '/ Ąif_____ ..

^M 0,056 m-0,105 in 6000 s' ' m-s-'Można więc przyjąć, że warunek na rozgrzewanie został spełniony. Sprawdzamy warunki wytrzymałościowe:

25000-0,105

- = 74,7 MPa < k„.

75 MPa

Z.__J0.    25 kN _

d‘l 5.6 cm-10,5 cm

- 4,25 MPa < K

6 MPa

'Wszystkie warunki są spełnione. Ostatecznie przyjmujemy; 56 mm .oraz ! — 105 mm.

I

16?