14

Przykład HU

Obliczyć główne wymiary łożyska ślizgowego poprzecznego, obciążonego .silą F — 15 kN. Wal obraca się z prędkością n — 100 obr/min. Materia! czopa: stal S-t-5, materia! pan w i — brąz wylany stopem Rżysko wy m.

Rozwiązanie

Z tablicy 4 dla stali St5 przyjmujemy k_iJÓ = 60 MPa. Z podręcznika [20j przyjmu jemy k„ = 6 MPa.

■ L ~ 0,45    = 0,45 ⁶⁰- - 1.423

d V k₀ V ⁶    ■' '

Przyjmujemy / = 1,5.

Obliczamy średnicę czopa

,    ~^F'    £7    15 kN

d es -----„■ = /10 * ZTTrm^ ~ 4,08 cm

\jk_n-X V 60,5 MPa

Z, tablicy 30 przyjmujemy d'= 4.2 cm = 42 mm. Długość czopa

1 = X-d == 1,5-42 = 63 mm Sprawdzamy łożysko na rozgrzewanie

F n-d-n 0,015 MN- 3.14-4,2-100 m , MN

/'. i . —■ —— ........................---------— i 247 — -

chi 6000    0,042ni-0,063 m 6000 s    m-s

Dla łożysk obrabiarek QvdW ~ (A 4-3,5) MN/(itrs), zatem warunek na rozgrzewanie jest spełniony.

Przykład 10.2    >.

Obliczyć wymiary łożyska ślizgowego poprzecznego tokarki, obciążonego silą F~ 25 kN, Czop osi ruchomej obraca się z prędkością u — 200 obr/min.-Zalożyć materiał osi: stal St:6 oraz materiał panwi: stop łożyskowy.

Rozwiązanie

Z lablicprzyjmujemy: k,_)a~- 75 Miki;'Aj, — 6 MPa.

e

\jk7Ż

/”T "25....."kN

MPi

.5,1 cm

7, tablicy 39 wg ciągu Ra 40 przyjmujemy (i= 5,3 cm = 53 mm

J = X-d~.1,6-53 = 84,8 mm

Przyjmujemy l = 85 mm.

Sprawdzamy łożysko na rozgrzewania

F n-d-n _    0,025 MN _3,14• 5,3-200 m ,' MN

^^ir V cl ■!. 6000    0,053 m'0,085 m 6000 s    m-s

7V'v = 3,08'MN/(m ■ s) > (p._f • F)^, — (1 ~2,5) MŃ/(ra* s)

Warunek na rozgrzewanie nie jest spełniony, nałoży więc zwiększyć wymiary -czopa. Z powyższej zależności wynika, że o spełnieniu warunku decyduje ■długość czynna czopa, którą należy zwiększyć co najmniej w stosunku .3,08 :2,5 = 1,232. Przyjmujemy i= 105 mm i sprawdzamy czop na zginanie.

5FH

dⁱ

5'25000-0,105 Nmii

5,3³

cm^-'

88,2 MPa > /_v, = 75 MPa

Warunek nie jest spełniony, należy zatem również zwiększyć średnicę czopa. Przyjmujemy następną średnicę normalną d — 56 mm — 5,6 cm i dokonuje-' .nny sprawdzenia

0.025-MN 3.14-5,6-200 jn _ MN

M, ' !^ł .......- . . _ 1 !________:. y ^lO ••

^H’ 0,056 m-0,105 ih 6000 s' ' m-s-Można wlec przyjąć, że warunek na rozgrzewanie został spełniony. ' Sprawdzamy warunki wytrzymałościowe:

5-25 000*0 105

■■a

o-. = —~    J..:-.:.. = 74,7 M Pa < k,„,    75 MPa

F

25 k.N'

V, - • ~.~7 - 10-■    -:,25 MPa < 1,- O.MPa

d-l 5.6 cm-10,5 cm

■- 'Wszystkie warunki są spełnione. Ostatecznie przyjmujemy; 56 mm.dra z, I — 105 mm.

1.6?