178 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
Rys. 7.49. Złącze obciążone siłą P leżącą w płaszczyźnie styku
Możliwe są tu dwa przypadki osadzania śrub.
ścinania
(7.142)
Śruby pasowane w otworze (rys. 7.49a) liczy się z warunku
t = — <fct - ~ [l-0,l(n-2)]
4
oraz z warunku nacisków powierzchniowych
P = < Pdop = 0,8fce[l-0łl(»-2)], (7.143)
gdzie d jest średnicą gładkiej, pasowanej części śruby, Rt — doraźną wytrzymałością na ścinanie, Xm — współczynnikiem bezpieczeństwa, n — liczbą rzędów śrub, li — krótszą długością styku śruby z otworem, kc —
__ Rec
~~x7-
Jeśli śruby osadzone są w otworach przelotowych z luzem (rys. 7.49b), siła Q przenoszona jest przez tarcie. Siła tarcia T powinna być większa od siły obciążającej złącze P. Przyjmuje się zwykle T = (1,2+1,4)P. Śruby będą przy tym rozciągane siłą
N =
(7.144)
i muszą spełniać warunek
Or
Rc
X,
[1 —0,l(n —2)].
(7.145)
7.6.4. Obliczenie śrub w złączu obciążonym momentem skręcającym M,
działającym w płaszczyźnie styku
W złączu z symetrycznym rozmieszczeniem n śrub na obwodzie o średnicy Ds (rys. 7.50) wszystkie śruby obciążone są równomiernie silą
n _ (7.146)
V nDs ‘
W przypadku śrub pasowanych liczy się je z warunku ścinania i nacisków powierzchniowych według wzorów (7.142) i (7.143), a w przypadku śrub luźno osadzonych z warunku rozciągania według wzoru (7.146). Wartości naprężeń dopuszczalnych przyjmuje się w tym przypadku odpowiednio równe
Pdop 0,8kc,
Rys. 7.50. Złącze obciążone momentem skręcającym M, działającym w płaszczyźnie styku z kołowosymetrycznym rozmieszczeniem śrub
Rys. 7.51. Złącze obciążone momentem skręcającym Ms działającym w płaszczyźnie styku z dowolnym rozmieszczeniem śrub
W złączu z dowolnym rozmieszczeniem śrub (rys. 7.51) obciążenia przypadające na poszczególne śruby Qi są proporcjonalne do odległości ich środka od środka ciężkości wszystkich przekrojów śrub (punkt Sc na rys. 7.51) i są skierowane prostopadle do promieni łączących te środki
Q i Qt Q j Q max
7*1 7*2 7'i 7'max
Największe obciążenie Qmax przenoszą śruby, których odległość rroax od środka ciężkości Sc jest największa.
Z warunku równowagi mamy
M, = Qtrt = ^Zrf, (7.147)
Zmax