190 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
Rys. 7.56. Złącze głowicy z korpusem silnika spalinowego: a) wymiary złącza, b) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku la (dociążanym przez siłę roboczą Qr) i równoważna jej objętość walca, c) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku It, i równoważna jej objętość walca
g = 40 mm, p = 10 MPa, AT = 75 K,
Rm = 1000 MPa, Re = 800 MPa,
ZTC — 420 MPa, Zrj = 700 MPa, = 2-105 MPa, d — 11-10-8 K"1,
— grubość kołnierza głowicy
— ciśnienie spalania
— maksymalny wzrost temperatury złącza
— materiał śrub — stal 40 H o granicy wytrzymałości granicy plastyczności wytrzymałości zmęczeniowej
przy cyklu wahadłowym przy cyklu odzerowo-tętniącym module sprężystości współczynniku rozszerzalności liniowej
— materiał głowicy i cylindra — stop aluminiowy o
module sprężystości E2 = 0,75-lO® MPa,
współczynniku rozszerzalności er2 — 22 • 10-0 K_1,
gu = 0,8 mm.
— materiał uszczelki — miedź grubość uszczelki
Obliczenia wstępne
Przyjmujemy, że złącza dokonamy za pomocą n — 8 śrub. Obciążenie robocze działające na głowice wynosi
p = —p *'150:. 10 = 176714 N.
4 4
Stąd obciążenie jednej śruby jest równe
Qr = — = 22089 N. n
Wymagana siła zacisku resztkowego jest równa
q=P_F^ 16964^ 31808
n n 8
gdzie Fu — nDtb = jt-180-30 = 16964 mm jest powierzchnią uszczelnienia (z pominięciem otworów przelotowych na śruby), b = 30 mm — zało-żoną szerokością uszczelki, p„ = 15 MPa — wymaganym naciskiem na uszczelkę (w silnikach spalinowych przyjmuje się pu = (l,5-r-2)p). Całkowite obciążenie śmby (z pominięciem obciążeń wywołanych zmianami termicznymi) wynosi
Qc — Qr -f- Qz = 22089 -f 31808 = 53897 N.
Przyjmujemy współczynnik bezpieczeństwa Xz = 3 i ze wzoru (7.4) obliczamy dopuszczalne naprężenia dla śruby
K
ZTi Xx
700
3
= 233,3 MPa
oraz średnice gwintu według wzoru (7.2)
mm.
Przyjmujemy śrubę z gwintem M16 o średnicy d3 — 13,369 mm i średnicy szyjki d0 ~ 13 mm oraz o promieniu zaokrąglenia dna bruzdy śruby g = 0,144P = 0,144*2 = 0,288 mm. Śruba zabezpieczona jest podkładką sprężystą 16,3 o średnicy zewnętrznej D. — 24,4 mm i grubości gp = — 3,5 mm. Obliczenia sprawdzające śrub z gwintem Ml8 wykazywały nadmiar wytrzymałości.
Obliczenia sprawdzające
Uwzględnienie otworów w uszczelce D0 — 16,5 mm pozwala na skorygowanie wymaganej siły zacisku resztkowego
(F“ *D'° k -1 |
' 16964 |
*•16,52 \ |
\ n 4 / u 1 |
i 8 |
4 / |
•15 = 28600 N.