190 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
C)
Rys. 7.56. Złącze głowicy z korpusem silnika spalinowego: a) wymiary złącza, b) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku la (dociążanym przez silę roboczą Qr) i równoważna jej objętość walca, c) obciążona objętość głowicy przypadająca na jedną śrubę na odcinku h i równoważna jej objętość walca
g = 40 mm, p = 10 MPa, AT = 75 K,
Rm = 1000 MPa, Re= 800 MPa,
Zrc = 420 MPa, Zrj = 700 MPa, Ej. = 2-105 MPa, d = ll-lO-8 K-1,
— grubość kołnierza głowicy
— ciśnienie spalania
— maksymalny wzrost temperatury złącza
— materiał śrub — stal 40 H o granicy wytrzymałości granicy plastyczności wytrzymałości zmęczeniowej
przy cyklu wahadłowym przy cyklu odzerowo-tętniącym module sprężystości współczynniku rozszerzalności liniowej
— materiał głowicy i cylindra — stop aluminiowy o
module sprężystości E2 — 0,75-10s MPa,
współczynniku rozszerzalności a2 — 22-10-6 K~J,
9u — 0,8 mm.
•— materiał uszczelki — miedź grubość uszczelki
Obliczenia wstępne
Przyjmujemy, że złącza dokonamy za pomocą n = 8 śrub. Obciążenie robocze działające na głowice wynosi
P =
P =
*-150;
4
10 = 176714 N.
Stąd obciążenie jednej śruby jest równe
Qr = — — 22089 N.
Tl
Wymagana siła zacisku resztkowego jest równa
n n 8
gdzie Fu — nDsb = n-180-30 = 16964 mm jest powierzchnią uszczelnienia (z pominięciem otworów przelotowych na śruby), b = 30 mm — założoną szerokością uszczelki, p„ — 15 MPa — wymaganym naciskiem na uszczelkę (w silnikach spalinowych przyjmuje się pu — (1,5-P2)p). Całkowite obciążenie śruby (z pominięciem obciążeń wywołanych zmianami termicznymi) wynosi
Qc = Qr -f Qz = 22089 -f 31808 = 53897 N.
Przyjmujemy współczynnik bezpieczeństwa Xz = 3 i ze wzoru (7.4) obliczamy dopuszczalne naprężenia dla śruby
Zrj
700
3
= 233,3 MPa
oraz średnice gwintu według wzoru (7.2)
4-53897
7:-233,3
= 17,149 mm.
Przyjmujemy śrubę z gwintem M16 o średnicy d3 = 13,369 mm i średnicy szyjki d0 = 13 mm oraz o promieniu zaokrąglenia dna bruzdy śruby q = 0,144P = 0,144-2 = 0,288 mm. Śruba zabezpieczona jest podkładką sprężystą 16,3 o średnicy zewnętrznej D. = 24,4 mm i grubości gp = = 3,5 mm. Obliczenia sprawdzające śrub z gwintem M18 wykazywały nadmiar wytrzymałości.
Obliczenia sprawdzające
Uwzględnienie otworów w uszczelce D0 = 16,5 mm pozwala na skorygowanie wymaganej siły zacisku resztkowego
/ Fu \ I |
' 16964 |
k-16,52 \ |
\ n 4 ) u i |
k 8 |
4 / |
•15 = 28600 N.