16409 img205

dziecięcej, w której — uwzględniając właściwości zabawy — stawiamy przed dzieckiem jakieś zadanie do rozwiązania. Ponieważ w procesie rozwiązywania tego zadania najbardziej czynny jest umysł dziecka, zabawy określane są jako dydaktyczne, czyli nauczające. Mogą być one stosowane w pracy indywidualnej, w pracy z zespołem i z całą grupą dzieci. .

Do zabaw dydaktycznych należą również gry dydaktyczne, które charakteryzują się tym, że w dążeniu do wygranej występuje element współzawodnictwa oraz obowiązują określone reguły. Liczbę uczestników gry określa zazwyczaj jej struktura — najczęściej przewiduje się uczestnictwo 2—8 osób. Wystawione są w nich na próbę zdolności uczestników, ich wytrwałość, odwaga, wytrzymałość, szybka orientacja, spostrzegawczość. Wymagają też często od dzieci posiadania pewnego zasobu pojęć, np. gry matematyczne, przyrodnicze i inne.

Przy zabawie dydaktycznej osiągnięcie celu nie nazywa się jeszcze wygraną. Dobre rozwiązanie zadania sprawia dziecku zadowolenie, natomiast w grze występuje już pojęcie wygranej.

Tak trafne rozwiązanie w zabawie dydaktycznej, jak i wygrana w prowadzonej grze — sprawiają dziecku przyjemność i to stanowi bodziec skłaniający do ich podejmowania.

Zabawy i gry dydaktyczne można dzielić według pewnych zasad klasyfikacji. ^'Zofia Bogdanowicz¹ przyjęła dwie takie zasady i stworzyła dwa Rodzaje podziałów.

W pierwszym podziale zabaw kryterium doboru stanowi materiał, który stosujemy w zabawach i grach dydaktycznych. Uwzględniamy tu cztery rodzaje zabaw w zależności od materiału:

—    zabawy z pomocami gotowymi, w których konstrukcji zawarte jest zadanie do wykonania, jak np. wieża piko, baby, sześciany różnej wielkości,

—    zabawy typu czarodziejski woreczek, zgadnij, czego brak na stole, w których stosuje się drobne przedmioty codziennego użytku,

—    produkowane układanki-łamigłówki, zagadki obrazkowe, gry stolikowe itp.,

—    zabawy słowne, jak zagadki, niedokończone rymy i inne.

W drugim podziale zabaw i gier dydaktycznych kryterium doboru stanowi cel występujący w zabawie, a mianowicie:

—    określanie cech przedmiotów i ich położenia,

—    utrwalanie pojęć matematycznych,

—    utrwalanie wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym,

—    ćwiczenie poprawności wymowy.

Z tego, co dotychczas powiedzieliśmy o istocie zabaw dydaktycz-

1

Z. Bogdunowicz: Zabawy i gry dydaktyczne. „Wychowanie w Przed-