2 04

70

Tablica 7.3

Współczynniki określające zależność pomiędzy rezystancją zestyku a jej rozrzutem dla różnych materiałów Q3 J

Materiał	"r	^Rmax	“R
złoto	0,22	0,48	1,39
pallad	0,10	0,26	1,29
platyna	0,10	0,26	1,32
srebro	0,09	-	1,13
aluminium	0,70	1,50	1,00
mosiądz	0,20	0,50	1,22
miedź (wygładzona)	0,35	1,00	1,10
miedź (nieobrabiana)	0,60	0,80	0,19

Obliczenia rezystancji zestyku w zależności od siły docisku przeprowadzić wykorzystując zależność [6]:

R_z = ^1 -J-Ttf-    H⁰*¹⁸⁷⁵ J F-°'⁶    4 H^F"¹ ,    (7.3)

gdzie:

R_z - rezystancja zestyku,[ii ] ę - rezystywność materiału styków, £.0. m J

£    - współczynnik zawarty w przedziale 0,02-i-1 [10], przy czym dla

styków stosowanych w łącznikach przyjmuje on zwykle wartości od 0,3 do 0,6 [7],

n^ - współczynnik zawarty w przedziale od 1*10“^ do 5*10”^ [sj,

H - twardość materiału styków w stopniach Brinella, [N/m²]]*

<3_w - umowna rezystywność warstwy nalotowej,[fi. m²], przy czym dla tlenków można oszacować z wzorów aproksymujących wyników do-świadczeń [9] dla miedzi - <5_W = 315-10¹⁰ S_n²’⁶⁸ [£. m² ]

dla srebra - O_w - 1,12.10⁸.S_n²’² [Am² ] dla cyny - G_w = 8,85-10-²-S_n¹>² [Am²],

gdzie:    S_n - całkowita grubość warstwy nalotowej mierzona w [m],

F - siła docisku styków, [Ni

Grubość warstwy tlenkowej na powierzchni metalowej jest uzależniona od temperatury tej powierzchni i czasu utleniania. Z badań R. Holma £103 wynika, że wzrost grubości warstwy nalotowej można orientacyjnie ująć zależnościami:

dla NiO - S

^Sn-(

.■(

400 + t*10

8,2-

n-10

[»].

25 + t-10

13,3-

C»1

gdzie:    t - czas w godzinach,

T - temperatura, [K}.

W miarę wzrostu grubości warstwy przenikanie tlenu staje się coraz bardziej utrudnione. W efekcie grubość warstwy ustala się i osiąga, w temperaturze ok. 300 K, w powietrzu o ciśnieniu normalnym dla styków:

z miedzi z aluminium z wolframu

-    (0,5 ... 1,0) • 10"⁸Cm],

-    (1,0 ... 1,5) • 10'⁸[m],

-    0,5-10^-8 [mj.

Poszerzenie zakresu ćwiczenia, np. przez zwiększenie liczby pomiarów (N»10), wymaga zastosowania do opracowania wyników elektronicznej techniki obliczeniowej. W sprawozdaniu wyniki obliczeń zestawić w formie tablicy według wzoru - tablica 7.4.

Tablica 7.4

Wyniki badań

Lp.	Siła docisku F [■]	Wartość średnia *z (z pomiarów) [mil ]]	Średnie odchylenie kwadratowe S(R2) (z pomiarów) [ m SL 2	Rezystancja zestyku ^Rz (wzór) 7.3 [m ii J	Średnie odchylenie kwadratowe S(RZ) (wzór) 7.2 [ mil ]
1 2 6

LITERATURA

O]

Ud

Wierny H.: Obliczanie elektrycznych obwodów sterowniczych z uwzględnieniem wymagań niezawodnościowych, Przegląd Elektrotechniki Nr 11/1969, s. 481-486.

Savcenko V.S., Cchedadze D.M., J a k u s i n J.V.: Staticeska niestabilnost perechodnovo soprotivlenia raziemnych kontaktov, Elektriceskie kontakty, Izd. Nauka, Moskva, 1973, s. 143-145.

U r b i g J.: Statistische Untersuchungen des Kontaktwiderstandes, Elektrische Kontakte, Akademie-Verlag, Berlin, 1980, s. 74-86.

K o p y t i n F.A.:    K voprosu o perechodnych soprotivlenJach elek-

tri&eskich kontaktov rele i kontaktov postoJannovo toka, Materiały Vse-soJuznovo seminara:    Matematlceskie i teoreticeskie problemy v kontak-

tnoj technikę. Alma-Ata, 1970, s. 102-109.