20057 OMiUP t2 Gorski(0

statku prostopadły do kierunku poruszania się czyli dryfowanie, druga hamuje prędkość statku.

Powierzchnia płetwy sterowej dla danego statku zależna jest od jego rozmiarów, prędkości oraz żądanej średnicy cyrkulacji (por. rys. 7.22). Jest ona tym większa, im mniejsza jest prędkość statku oraz im mniejsza jest wymagana średnica cyrkulacji.

Cyrkulacją statku nazywa się zespół zjawisk towarzyszących przy wychyleniu steru płynącego statku o pewien kąt i przytrzymanie tego wychylenia przez dłuższy czas. Pod wpływem działania sił występujących przy wychyleniu płetwy sterowej statek dokona zwrotu, przy czym środek jego ciężkości zakreśli tzw. krzywą cyrkulacji (rys. 7.22).

Rys. 7.22. Przebieg cyrkulacji statku

Przebieg cyrkulacji można podzielić na trzy fazy (okresy). W czasie fazy pierwszej statek jest spychany w kierunku prostopadłym do dotychczasowego kierunku posuwania się statku, w czasie fazy drugiej środek ciężkości statku zakreśla spiralę, a w fazie trzeciej zakreśla koło.

Gdy ster zostanie wychylony o kąt a z pozycji środkowej (rys. 7.23) na statek działają siły: naporu śruby T, oporu kadłuba w wodzie R oraz siła hydrodynamiczna naporu na płetwę sterową P.

Uwaga: Dla uproszczenia można przyjąć, że miejsce przyłożenia siły hydrodynamicznej P znajduje się w osi obrotu steru B oraz że kierunek jej

280