21345 str 095

5.    Czystość

Czystość smaru wpływa na zużycie łożyska. Zanieczyszczenie może mieć charakter mechaniczny (cząstki stałe np. piach, opiłki), co powoduje zużycie ścierne lub może mieć charakter chemiczny (obecność kwasów lub zasad po procesie wytwarzania), co powoduje korozję części smarowanych.

6.    Odporność na starzenie sią

W miarę upływu czasu smary utleniają się i następuje ich rozkład. Cecha ta decyduje o częstotliwości wymiany smaru. W przypadku olei mineralnych można je uszlachetniać przez stosowanie różnych dodatków np. przeciwdziałających utlenianiu się. Niektóre oleje krajowe oraz ich zastosowania podano w tablicy 13.1.

Tablica 13.1

Oleje maszynowe wg PN-67/C-96070

Rodzaj	Lepkość kinematyczna [m^2/s]	Zastosowanie
4	(4+6) • 10"^6	do smarowania lekko obciążonych szybkoobrotowych łożysk obrabiarek
8	(8^-10) • 10"^6	do smarowania lekko obciążonych szybkoobrotowych łożysk ślizgowych i tocznych
10	(10+14) • 10"^6	do smarowania podobnie jak olej maszynowy 8 oraz olej dla wrzecion o 4000+7000 obr/min
16	(16+24)-10~^6	do smarowania łożysk ślizgowych oraz zastępczo do napełniania systemów hydraulicznych
26	(26+36) • 1(T^6	do smarowania lekko obciążonych łożysk ślizgowych i części korbowych z oddzielnym systemem smarowania, do lekko obciążonych przekładni zębatych oraz do smarowania przelotowego
40	(40+55)-10'^6	do smarowania średnio obciążonych łożysk ślizgowych części korbowych z oddzielnym systemem smarowania oraz lekko obciążonych przekładni zębatych
65	(65+76) • 10"^6	do smarowania podobnie jak olej maszynowy 40, lecz przy wysokich obciążeniach i podwyższonych temperaturach

13.4. Materiały łożyskowe

W parze ciernej (czop-panewka) czop jest najczęściej stalowy, natomiast panewka jest wykonywana z różnorodnych materiałów w zależności od wymagań. Podczas pracy łożyska następuje zużywanie się materiału, gdyż występu-

95