21355 Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20095849 bmp

I> M<Quail. 7«w«i tommikomHMi masonrgo. WjnsWl 2C07 ISBN ‘*?S-K>-0«-ISI53-M, Oby \VN PWN 2007

W lym rozdziale zajmujemy się relacją między mediami masowymi a społeczeństwem, pozostawiając implikacje kulturowe do rozdziału ó, mimo że społeczeństwo i kultura nie mogą być rozdzielone i jedno z nich nie może istnieć bez drugiego. Społeczeństwu przyznajemy pierwszeństwo, co samo w sobie może być sporne, ponieważ

media i ich produkt mogą także być uważane za część kultury. W istocie większość teo-

i ii mediów odnosi się zarazem do społeczeństwa i kultury, zatem należy je rozważać w obu tych kontekstach. W niniejszych wywodach sfera „społeczeństwa” odnosi się do

bazy materialnej (zasobów oraz władzy gospodarczej i politycznej), stosunków społecz-

nych (w społeczeństwach, zbiorowościac h, rodzinach itp.) oraz ról społecznych i zadań regulowanych społecznie (formalnie lub nieformalnie). Sfera „kultury” to przede wszystkim inne istotne aspekty żęcia społecznego, zwłaszcza ekspresje symboliczne, znaczenia i praktyki (zwyczaje społeczne, zinsty tucjonalizowane sposoby robienia różnych rzeczy oraz osobiste nawyki).

Większość rozdziału poświęcona jest objaśnieniu głównych teorii albo perspektyw teoretycznych stworzonych w celu zrozumienia funkcjonowania mediów i omówienia typowej produkcji kulturowej, którą się zajmują. Większość tych teorii zakłada, że podstawowe i decydujące są czynniki materialne i społeczne. Jak już wspomniałem. uznają one jednak również pewien obszar ..refleksyjnego" charakteru społeczeństwa. jak i niezależne oddziaływanie idei i kultury na warunki materialne. Zanim zajmiemy się teoriami mediów i społeczeństwa, opiszemy główne zagadnienia czy też wątki, które kształtowały ramy badania komunikowania masowego. Proponujemy także ogólny kontekst dla refleksji nad związkiem pomiędzy mediami a społeczeństwem. Przede wszystkim jednak powróćmy do kwestii relacji między kulturą a społeczeństwem i zajmijmy się nią bardziej szczegółowo.

4.1. Media, społeczeństwo i kultura - związki i konflikty

Zagadkę te równie trudno jest rozwiązać w kontekście mediów, jak w jakimkolwiek innym. Prawdę mówiąc, może się to okazać nawet jeszcze trudniejsze, ponieważ komunikowanie masowe można uznać za zjawisko zarazem społeczne i kulturowe. Instytucja mediów masowych jest częścią struktury społecznej, a jej infrastruktura tecli-

P Teoria komunikowan,

<